محاربه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُحارِبه

(در لغت به معنای جنگیدن و سلب و گرفتن) در اصطلاح حقوق، ایجاد اختلال در امنیت و نظم عمومی از طریق به‌کار بردن اسلحه یا بدونِ آن. طبق مادۀ ۱۸۳ قانون مجازات اسلامی، هرکس برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم علناً دست به اسلحه ببرد محارب و مفسد فی‌الارض است. اسلحه عام است و شامل سلاح‌های گرم و سرد می‌شود. در محاربه ایجاد هراس در تعدادی از اشخاص که عرفاً بتوان به آن‌ها «مردم» گفت، لازم است. محاربه ازجمله جرایم مطلق و مستوجب حدّ است و تحقق آن منوط به وقوع نتیجه و خواست مرتکب یعنی سلب امنیت و ایجاد هراس نیست. از مصادیق محارب عبارت است از سارق مسلّح یا قُطّاع‌الطریق که با اسلحه امنیت مردم یا جاده را برهم زند، قیام مسلحانۀ متشکل و سازمان‌یافته علیه حکومت اسلامی و طرح براندازی آن. محارب اگر قبل از دستگیری توبه کند، آثار جرم از بین می‌رود، مانند شخصی که مرتکب جرم نشده است. ولی حدّ محاربه با عفو صاحب حق ساقط نمی‌شود. حد محاربه چهار چیز است؛ قتل، آویختن به دار، قطع دست راست و سپس پای چپ، و نفی بلد. انتخاب هر یک از امور چهارگانۀ فوق با قاضی است. محاربه با یک‌بار اقرار، به شرط آن‌که اقرارکننده بالغ و عاقل و اقرار او با قصد و اختیار باشد و یا با شهادت دو مرد عادل، ثابت می‌شود. شهادت مردمی که مورد تهاجم محاربان قرار گرفته‌اند به نفع یکدیگر پذیرفته نیست.