محمود و ایاز
محمود و اَیاز
سرودۀ فخرالدین صفی، منظومه‌ای عاشقانه، به فارسی، در عشق سلطان محمود غزنوی به غلامش ایاز. این اثر در بحر هزج مسدس مقصور، در ۹۰۵ق، در ۲۵۶۰ بیت، سروده شده است. گویا فخرالدین نخستین کسی است که این داستان را به نظم کشیده و پس از او، برخی از شاعران نظیره‌هایی بر آن سروده‌اند. محمود و ایاز زلالی خوانساری بهترین نظیرۀ آن است و شاعر، به خواست میرداماد، آن را از ۱۰۰۱ـ۱۰۲۴ق سروده که به‌چاپ نیز رسیده است (لکنهو، ۱۲۹۰ق؛ ۱۳۲۰ش).