مسکوب، شاهرخ (بابل ۱۳۰۴ـ پاریس ۱۳۸۴ش)
شاهرخ مسکوب (بابل ۱۳۰۴ـ پاریس ۱۳۸۴ش)
| شاهرخ مسکوب | |
|---|---|
| زادروز |
بابل ۱۳۰۴ش |
| درگذشت | پاریس ۱۳۸۴ش |
| محل زندگی | ایران- فرانسه |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | لیسانس از دانشکده حقوق دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | پژوهشگر ادبیات |
| شغل و تخصص های دیگر | مترجم |
| آثار | ادیپ شهریار (اثر سوفوکل)؛ خوشه های خشم (اثر جان اشتاین بک)؛ هویت ایرانی و زبان فارسی (۱۳۷۹) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
ادیب، منتقد و مترجم ایرانی. تا سال چهارم دبستان را در زادگاه خود و سپس در تهران و اصفهان درس خواند. از دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران دانشنامۀ لیسانس گرفت. در همان ایام زبان فرانسه را فراگرفت و در متون کهن فارسی به مطالعه پرداخت و به ترجمه، به‌خصوص ترجمۀ آثار سوفوکل متمایل گردید. نخستین اثر تألیفی او با نام مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار نشان گرایش جدید وی به بررسی افسانه‌ها و اساطیر ایرانی بود. مسکوب را پیش‌گام جستارنویسی در ایران می‌دانند که هنوز برجسته‌ترین اندیشمند و نویسندۀ فارسی از این حیث است. در تمام آثار وی، جز ویژگی‌های ممتاز زبانی- ادبی‌شان، خلاف روال دیگران رد اندیشه‌های او با تحلیل‌های موشکافانه و روشن‌بینانه‌اش به وضوح نمایان است. از مهم‌ترین نگاه‌های شخصی وی به مقولات و مفاهیم می‌توان به تعلق و دل‌بستگی‌اش به فردوسی و شاهنامه، نگاه خاص و ممتازش به گونه‌ی تراژدی و همچنین اساطیر و زبان فارسی، و در نهایت به مرگ‌اندیشی اشاره کرد.
مسکوب که به خاطر وابستگی‌اش به چپ‌ها در حکومت پهلوی سالیانی را پیش و پس از کودتای 28 مرداد در زندان به سر برده بود و بعدتر تعلقش به هر ایدئولوژی و مرامی را کنار نهاد، در نیمۀ اول دهۀ 1360 با وجود پیوندهای ناگسستنی‌اش با فرهنگ ایران، کشورش را برای همیشه به قصد زندگی در فرانسه ترک کرد. در آنجا مدتی در دانشگاه لندن و سپس در مدرسهٔ مطالعات اسلامی پاریس زبان و ادبیات فارسی تدریس کرد. پس از تعطیلی مدرسه دیگر ممر درآمدی نداشت و ناگزیر در عکاسی خواهرزاده‌اش مشغول به کار شد. در این ایام او پشت پیش‌خوان عکاسی کار و همان‌جا هم زندگی می‌کرد. وی به علت ابتلا به سرطان خون در پاریس درگذشت و پیکرش در بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
از ترجمه‌های اوست: آنتیگون (سوفوکل)، ادیپ شهریار (سوفوکل) خوشه‌های خشم (جان اشتاین بک). از تألیفات اوست: سوگ سیاوش؛ پژوهش‌هایی تازه در شاهنامه؛ چند گفتار در فرهنگ ایران؛ هویت ایرانی و زبان فارسی (۱۳۷۹)؛ در کوی دوست (حافظ‌پژوهی)؛ ارمغان مور؛ روزها در راه.