میر نوروزی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میر نوروزی
(یا: پادشاه نوروزی) از جشن‌های نمایش‌گونه در پیشواز نوروز. در این جشن مردی از میان تودۀ مردم به فرمانروایی برگزیده می‌شد و به شوخی و خنده چند روزی حکم می‌راند. ظاهراً مدت فرمانروایی میر نوروزی کوتاه بوده و در ایام موسوم به پنجۀ دزدیده اجرا می‌شده است. هنگامی‌که میر نوروزی در کوی و برزن راه می‌افتاد و حکم می‌راند، مردم آوازخوانان و شادی‌کنان درپی او همراه می‌شدند و احکامِ او را به شوخی اجرا می‌کردند. پیشینۀ این آیین، به اعتبار تحقیق محمد قزوینی، به قرون ۷ و ۸ق باز می‌گردد. رسم میر نوروزی در مصر به روزگار فاطمیان نیز اجرا می‌شده است. بر پایۀ برخی مستندات تاریخی، مانند کتاب خططِ مقریزی، چون اجرای این آیین، نظم اجتماعی را بر هم می‌زده، به فرمان یکی از امرای فاطمی ممنوع شده است. این رسم کماکان در گوشه و کنار ایران، با نام‌های گوناگون، اجرا می‌شود. نیز ← غولْ‌بیابانی؛ کوسه_برنشین؛ آتش‌افروز