هادی عباسی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هادی عباسی (ری ۱۲۴ـ۱۷۰ق)
چهارمین خلیفۀ عباسی (حک: ۱۶۹ـ۱۷۰ق). هادی به‌ هنگام‌ حکومت‌ پدرش‌، مهدی‌، در ری‌ به‌دنیا آمد و به‌ فرمان‌ وی‌، به‌ جنگ‌ وَنْداد هُرْمُز و شِروین، صاحبان‌ طبرستان، رفت‌ و در آن‌جا بود که‌ با مرگ‌ پدر به‌ خلافت‌ انتخاب‌ شد و برادرش‌ هارون‌ برای‌ او بیعت‌ گرفت‌. براثر اعمال‌ نسنجیدۀ‌ وی‌ و بی‌تدبیری‌ هادی‌، اوضاع‌ مملکت‌ اسلامی‌ آشفته‌ شد و گروهی‌ از علويان به‌ خروش‌ آمدند؛ زیرا وی‌ به‌ تعقیب‌ آنان‌ پرداخت‌ و آنچه‌ مهدی‌ مقرر کرده‌ بود، قطع‌ کرد و فرمان‌ داد تا آن‌ها را دستگیر و نزد او گسیل‌ کنند. این‌ امر به‌ قیام‌ حُسین‌ بن‌ علی‌ بن‌ حَسن‌ (شهید فَخّ‌) از نوادگان‌ امام‌ مجتبی‌ (ع‌) انجامید که‌ با هجوم‌ سپاه‌ خلیفه‌، حسین‌ در ناحیۀ‌ فَخّ‌ (نزدیکی‌ مکه‌) با گروهی‌ از علویان‌ به‌شهادت‌ رسید (ذیحجۀ‌ ۱۶۹ق). هادی‌ در نظر داشت‌ هارون‌ را از ولایتعهدی‌ خلع و فرزندش،‌ جعفر، را ولیعهد کند. به‌ این‌ سبب،‌ یَحیی‌ بن‌خالد بَرْمَکی،‌ مربی‌ هارون،‌ را به‌ زندان‌ انداخت‌. هادی، مانند پدرش،‌ زنادقه را قلع‌ و قمع‌ کرد و بسیاری‌ از آنان‌ را کشت‌. گفته‌اند مادرش‌ خِیزَران‌ او را مسموم‌ کرد؛ زیرا هادی‌ دست‌ وی‌ را از مداخله در امور سیاسی‌ کوتاه‌ کرده‌ بود.