هافمن، روآل (۱۹۳۷)
هافْمَن، روآل (۱۹۳۷)(Hoffmann, Roald)
شیمیدان لهستانی. با رابرت وودوارد[۱]، در زمینۀ نظریۀ اربیتال مولکولی پژوهشهایی صورت دادند و قوانین هافمن ـ وودوارد را دربارۀ بقای تقارن اربیتالی طرح کردند (برای آرایش الکترونها در اطراف هسته ← اربیتال_اتمی). این قوانین شرایطی را پیشبینی میکنند که طی آن واکنشهای آلی مشخصی واقع میشوند. در ۱۹۸۱، جایزه نوبل شیمی را مشترکاً با کنیچی فوکویی[۲]، بهسبب عرضۀ نظریههایی دربارۀ واکنشهای شیمیایی، بهدست آورد. در ۱۹۶۹، یافتههایش را در کتاب بقای تقارن اربیتال[۳] بهتفصیل بیان کرد. برمبنای این تحقیقات، شیمیدانان دربارۀ تشکیل پیوند و پیشگویی موادی که دیگران سنتز کردهاند، و همینطور تشکیل پیوند در مواد شیمیایی جذبشده بر روی سطوح آگاهیهایی بهدست آوردند. هافمن در زولوگزو[۴]ی لهستان، زولوچف[۵] کنونی در اوکراین، همزمان با آغاز لشکرکشی نازیها به آن کشور، زاده شد. در ۴سالگی خانوادهاش اسیر و در اردوگاه کار اجباری زندانی شدند. پدرش که قصد داشت در برابر سربازان دشمن ایستادگی کند بهشدت مجروح شد. در ۱۹۴۳، هافمن مخفیانه از اردوگاه فرار کرد و دوستانش او را در انبار مدرسهای پنهان کردند. بعد از پایان جنگ، پناهنده شد. پس از آن، با مادرش به امریکا رفتند و در ۱۹۴۹، در نیویورک ساکن شدند. هافمن به دانشگاه کلمبیا رفت و در ۱۹۶۲ مدرک دکتری شیمی فیزیک[۶] خود را با موفقیت گرفت. سپس دستیار آموزشی دانشگاه هاروارد شد. از ۱۹۶۵، تحقیقاتش را در دانشگاه کورنل ادامه داد و بهمقام استادی علوم طبیعی در جان اِی نیومن[۷] رسید. او مردی سخنور و خوشبرخورد، با شخصیتی جذاب بود که علاقه داشت ارزش و اعتبار شیمی را به آگاهی عموم برساند. بههمین منظور، مقالات زیادی در مطبوعات چاپ کرد و حتی مجموعهای تلویزیونی در این زمینه ارائه کرد.