هان، اوتو (۱۸۷۹ـ۱۹۶۸)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هان، اوتو (۱۸۷۹ـ۱۹۶۸)(Hahn, Otto)

هان، اوتو

شیمی‌فیزیک‌دان آلمانی. به‌سبب کشف شکافت هسته‌ای[۱] (← انرژی هسته‌ای)، به جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۴۴ دست یافت. در ۱۹۳۸، با همکاری فریتس استراسمن[۲] (۱۹۰۲ـ‌۱۹۸۰) کشف کرد که هسته‌های اورانیوم[۳] بر اثر بمباران با نوترون[۴] شکافته می‌‌شوند. با این همه، در ساخت بُمب اتمی، که متعاقب این کشف صورت گرفت، مشارکت نداشت. در ۱۹۱۸، با همکاری لیزه مایتنر[۵]، دراز عمرترین ایزوتوپ عنصر جدیدی را کشف کرد که آن را پروتاکتینیوم[۶] نامیدند. در ۱۹۲۱، ایزومرهای هسته‌ای[۷] را کشف کردند. ایزومرهای هسته‌ای پَرتوایزوتوپ‌[۸]هایی‌اند که عدد اتمی و عدد جرمی یکسانی دارند، ولی محتوای انرژی و نیم‌عمر[۹]شان باهم متفاوت است. هان در فرانکفورت اَم ماین[۱۰] زاده شد و در ماربورگ[۱۱] درس خواند. از ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۶، زیر نظر ویلیام رمزی[۱۲] در لندن کار می‌کرد و در آن‌جا با مبحث پرتو‌شیمی[۱۳] آشنا شد. رامزی هان را با ارنست رادرفورد[۱۴] در دانشگاه مک‌گیل[۱۵]، واقع در مونترآل کانادا، آشنا کرد. هان پس از بازگشت به آلمان به دانشگاه برلین رفت و در ۱۹۰۷، همکاری درازمدتی را با مایتنر آغاز کرد. از ۱۹۲۸ تا ۱۹۴۴، در برلین مدیر انستیتو شیمی قیصر (کایزر) ویلهلم[۱۶] بود و سپس، ریاست مؤسسۀ ماکس پلانک[۱۷] را در گوتینگن[۱۸] برعهده گرفت.

 


  1. nuclear fission
  2. Fritz Strassmann
  3. uranium
  4. neutron
  5. Lise Meitner
  6. protactinium
  7. nuclear isomers
  8. radioisotope
  9. half-life
  10. Frankfurt-am-Main
  11. Marburg
  12. William Ramsay
  13. radiochemistry
  14. Ernest Rutherford
  15. McGill University
  16. Kaiser Wilhelm Institute foe Chemistry
  17. Max Planck Institute
  18. Göttingen