نمایش مبدأ برای هدایت، رضاقلی خان (تهران ۱۲۱۵ـ همان جا ۱۲۸۸ق)

[[پرونده:Reza Qoli Khan Hedayat.jpg|بندانگشتی|رضا قلی خان هدایت]]
هِدایت، رضاقلی‌خان (تهران ۱۲۱۵ـ همان‌جا ۱۲۸۸ق)<br>
(معروف به: لَـلِه‌باشی و متخلص به: هدایت) تذکره‌نویس، تاریخ‌نگار و شاعر ایرانی. در جوانی به خدمت حسین‌علی میرزای فرمانفرما و فرزندان او درآمد. در زمان [[فتحعلی شاه قاجار (۱۱۸۵ـ اصفهان ۱۲۵۰ق)|فتحعلی‌شاه قاجار]] به لقب خانی و ملک‌الشعرایی رسید. مربی [[ملک آرا، عباس میرزا (۱۲۵۵ـ تهران ۱۳۱۴ق)|عباس‌میرزا ملک‌آرا]] بود و به‌همین سبب به لَـلِه‌باشی شهرت یافت. به پیشنهاد [[امیرکبیر]] و به‌دستور [[ناصرالدین شاه قاجار]] به سفارت خوارزم رفت و کتاب ''سفارت‌نامۀ خوارزم'' (پاریس، ۱۸۷۹) را در شرح این سفر نوشت. پس از بازگشت، رئیس مدرسۀ [[دارالفنون]] شد. به‌دستور شاه مأموریت یافت کتاب ''روضة‌الصفا'' اثر میرخواند را تکمیل کند. او تاریخ صفویه را تا ۱۲۷۰ق به آن افزود و آن را ''روضةالصفای ناصری'' نامید (تهران، ۱۲۷۰ـ۱۲۷۲ق). در اواخر عمر مربی مظفرالدین‌میرزا شد. برخی از فرزندان و نوادگان او از شخصیت‌های برجستۀ سیاسی یا فرهنگی دورۀ قاجار و پهلوی بوده‌اند. از جمله: [[مخبرالدوله، علی قلی خان (شیراز ۱۲۴۵ـ۱۳۱۵ق)|علیقلی مخبرالدوله]]، [[نیرالملک، جعفرقلی خان (۱۲۱۰ـ۱۲۹۴ش)|جعفرقلی نیرالملک]]، [[صنیع الدوله ، مرتضی قلی خان (۱۲۷۳ـ ۱۳۲۹ق)|مرتضی قلی‌خان صنیع‌الدوله]]، هدایت‌قلی‌خان اعتضادالملک، [[رزم آرا، حاج علی (تهران ۱۲۸۰ـ۱۳۲۹ش)|حاجعلی رزم‌آرا]]، [[صادق هدایت]] و [[بیژن جلالی]].


از دیگر آثارش: ''مجمع‌الفصحا'' در شش جلد (تهران، ۱۳۳۶ـ۱۳۴۰ش)؛ ''ریاض‌العارفین/تذکرة‌المحققین'' (تهران، ۱۳۴۴ش)؛ ''فرهنگ انجمن آرای ناصری'' (تهران، ۱۳۳۸ش)؛ ''دیوان شعر''؛ ''اجمل‌التواریخ'' (تبریز، ۱۲۸۳ق)؛'' مدارج‌البلاغه'' (شیراز، ۱۳۳۱ق)؛ ''مظاهرالانوار فی مناقب ائمة‌الاطهار'' (تبریز، ۱۲۸۰ق)؛ ''ریاض‌المحبین'' (تهران، ۱۲۹۸ق)؛ ''منتخب‌ دیوان شمس'' (تبریز، ۱۲۸۰ق)؛ ''بکتاش‌نامه'' (تهران، ۱۲۷۰ق).
<br><!--41055900-->
[[رده:ادبیات فارسی]]
[[رده:ادبیات قدیم – اشخاص]]
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:مورخان و کتابهای تاریخ]]