هرکی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هِرکی

طایفه‌ای کُرد در ایران و عراق. از طوایف بزرگ نواحی مرزی ایران در آذربایجان غربی. متشکل از سه گروه اصلی به نام‌های سرهاتی، هرکی‌مندان، و هرکی‌سیدان. هریک از این گروه‌ها خود به چندین تیره تقسیم می‌شود که بزرگ‌ترین آن‌ها تیره‌های لیاسی و مام موسی است. ریاست طایفۀ هرکی با خوانین لیاسی و نیابت آن با خوانین مام موسی است. مناصب مزبور، انتخابی بوده است. هرکی‌ها از نظر اجتماعی به دو دستۀ پیساقا و ملت تقسیم می‌شوند. حق رأی و انتخاب رئیس و نایب‌رئیس مخصوص دستۀ پیساقا بوده و دستۀ ملت یا تودۀ عشایری از حق رأی و شرکت در انتخاب رؤسای طایفه محروم بودند. رشد یکجانشینی و عوامل دیگری همچون جنگ، تعداد طایفه را کاهش داده است. هرکی‌های عراق به‌طور عمده در ناحیۀ سوران سکونت دارند و هرکی ایران در ترگور و مرگور و موانا و دشت بیل و آغ‌بلاغ و خانقاه اسکان گرفته‌اند. هرکی ایران در تشکیل جمهوری یکسالۀ کردستان (۱۳۲۴ش) دخیل بودند اما پس از حملۀ ارتش ایران به آذربایجان، از ادامۀ همکاری با آن جمهوری خودداری کردند.