هوازی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هَوازی (aerobic)

در زیست‌شناسی، صفت موجوداتی که برای بقا به اکسیژن نیاز دارند. همۀ گیاهان و جانوران و بسیاری از موجودات ذره‌بینی هوازی‌اند. این موجودات با استفاده از اکسیژن، معمولاً محلول در آب، طی فرآیندی، معروف به تنفس هوازی، انرژی مولکول‌های مواد غذایی، ازجمله گلوکز، را آزاد می‌کنند. اکسیژن برای شکستن قندها و تبدیل آن‌ها به دی‌اکسید کربن و آب، و آزادساختن انرژی به‌کار می‌رود. انرژی برای پیشبرد فرآیندهای بسیاری در یاخته لازم است. واکنش‌های هوازی در همۀ یاخته‌ها رخ می‌دهند و به تشکیل مولکول‌های غنی‌تر از انرژی اِی‌تی‌پی می‌انجامد. این مولکول برای پیشبرد فرآیندهای سوخت و ساز یاخته مصرف می‌شود. بیشتر موجودات هوازی در غیاب اکسیژن می‌میرند، اما برخی موجودات و یاخته‌ها، ازجمله یاخته‌های بافت ماهیچه‌ای، مدت کوتاهی به ‌شکل بی‌هوازی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. گروه دیگری از موجودات ذره‌بینی، نظیر بعضی باکتری‌ها، مخمرها و انگل‌های داخلی، بدون اکسیژن زندگی می‌کنند و از این‌رو آن‌ها را بی‌هوازی می‌خوانند.