وجه فعل

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

وَجهِ فِعل

در اصطلاح دستور زبان، شیوۀ به‌کاربردن فعل که گوینده به‌وسیلۀ آن نظر خود را نسبت به طریقۀ اجرای فعل بیان می‌کند. فعل‌ها در زبان فارسی عمدتاً به سه وجهِ اخباری و التزامی و امری تقسیم می‌شوند: ۱. وجه اخباری: آن است که وقوع فعل به‌صورت قطعی در جمله بیان شود، مثلِ «درک این مطلب آسان است»، «او به پدرش گفته بود که به سفر می‌رود»؛ ۲. وجه التزامی: شیوۀ بیان فعل است همراه با نوعی از احتمال و شک و آرزو، مثلِ «اگر مطلب را دریابد»، «خیر ببینی»؛ ۳. وجه امری طریقۀ بیان فعل همراه با مفهوم فرمان‌دادن یا خواهش‌کردن است مثل «بنویس»، «بنشینید». فعلِ منفی در وجه اخباری و التزامی را فعل نفی می‌گویند. مثلِ «نرفتیم»، «شاید او را نبینم» و فعل منفی در وجه امری را فعل نهی می‌گویند. مثلِ: «نرو»، «ننویس».