پالاتسکی، فرانتیشک (۱۷۹۸ـ۱۸۷۶)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پالاتْسْکی، فرانْتیشِک (۱۷۹۸ـ۱۸۷۶)(Palacky, Frantisek)

مورخ، منتقد، شاعر، و سیاستمدار چک. از خانواده‌ای پروتستان و سطح پایین جامعه بود و در تأسیس نشریۀ علمی و مهم مجلۀ موزۀ چک[۱] نقشی بنیادی داشت؛ انتشار این مجله همچنان ادامه دارد. نظریه‌پرداز ادبی محافظه‌کاری بود که اثر به‌یاد‌ماندنی‌اش تاریخ مردم چک در بوهم و موراوی[۲] (۱۸۳۶ـ۱۸۶۷)، در باب تاریخ مردم چک تا ۱۵۲۶، هنوز هم در تحلیل روابط مردم چک و آلمانی‌ها و بررسی دورۀ هوسی[۳] اهمیت خاصی دارد. پالاتسکی نقشی اساسی در احیای ناسیونالیسم چک داشت که نخستین‌بار با انقلاب ۱۸۴۸ فرصت قدرت‌نمایی سیاسی یافت. در آن هنگام، از شرکت در پارلمان فرانکفورت[۴] خودداری کرد و با بیان جملۀ معروفش «اگر اتریش وجود هم نداشت، باید آن را به‌وجود آورد»، از بقای پادشاهی هاپسبورگ[۵] اتریش به نفع ساکنان اسلاو[۶] آن پشتیبانی کرد. پس از بازگشت سلطنت استبدادی مطلقه در دهۀ ۱۸۵۰، رهبر حزب سازشکار «چک کهن[۷]» شد که برنامه‌های آن تلفیقی از درخواست به‌رسمیت‌شناخته‌شدن کامل هویت ملی چک‌ها با محافظه‌کاری اجتماعی بود.




  1. Journal of the Czech Museum
  2. History of the Czech People in Bohemia and Moravia
  3. Hussite period
  4. Frankfurt Parliament
  5. Habsburg Monarchy
  6. Slav
  7. Old Czech