پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
یکی از واحدهای تابعه دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیه قم و مرکز فعالیت‌های پژوهشی این نهاد. نخستین مرکز پژوهشی دفتر تبلیغات با عنوان مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی در ۱۳۶۲ش شکل گرفت. این مرکز در روند تکاملی خود توانست با ایجاد چهار پژوهشکده (پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت) و سه واحد پژوهشی (واحد احیاء آثار اسلامی، واحد اصطلاح‌نامه و واحد پاسخ به سؤالات دینی) فعالیت‌های گسترده‌ای را در دستور کار خود قرار دهد. همچنین دفتر تبلیغات اسلامی مرکز مستقلی را تحت عنوان مرکز فرهنگ و معارف قرآن پایه‌ریزی کرد. این مرکز که در‌حال‌حاضر به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز قرآن‌پژوهی کشور به‌شمار می‌آید، به‌تدریج از سه گروه پژوهشی در عرصه تفسیر، دایرةالمعارف و پژوهش‌های نوآمد قرآنی برخوردار گردید. نیز اولین مؤسسه حوزوی در موضوع مهدویت با نام مؤسسه فرهنگی انتظار نور در مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی تأسیس شد که از ۱۳۷۷ش آغاز به‌کار کرد. در ۱۳۸۰ش مقرر گردید که کلیه مراکز پژوهشی یادشده، در قالب یک پژوهشگاه جامع سازمان‌دهی شوند. سرانجام با تصویب چهار پژوهشکده در شورای عالی گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مجوز قطعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گرفته شد. در‌حال‌حاضر این پژوهشگاه شامل پژوهشکده‌های تاریخ و سیره اهل بیت، علوم و اندیشه سیاسی، مطالعات فرهنگی اجتماعی، فقه و حقوق، فلسفه و کلام اسلامی، انتظار نور، و مراکز و گروه‌های مستقلی مانند مرکز فرهنگ و معارف قرآن، مرکز ملی پاسخگویی، مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مرکز احیاء آثار اسلامی، گروه اخلاق و تربیت اسلامی، گروه غرب‌شناسی، انتشارات و کتابخانه‌ها می‌باشد.