پیرنیا، حسین (تبریز ۱۲۵۵ـ۱۳۲۶ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

پیرنیا، حسین (تبریز ۱۲۵۵ـ۱۳۲۶ش)

(ملقب به: مؤتَمِنُ‌المُلک[۱]) از دولتمردان و رجال سیاسی ایران در دورۀ‌ قاجار و پهلوی. فرزند میرزا نصرالله خان مشیرالدوله نائینی بود که تحصیلات ابتدایی را در تهران گذراند و سپس به‌ پاریس‌ رفت‌ و در رشتۀ‌ حقوق‌ سیاسی‌ فارغ‌التحصیل‌ شد. مدتی‌ در لندن‌ فلسفه‌ و ریاضی‌ خواند. در ۱۳۱۷ق‌ (۱۲۷۸ش) به‌ تهران‌ بازگشت‌ و رئیس‌ دفتر وزارت‌ امور خارجه‌ شد‌ و در ۱۳۱۹ق‌ (۱۲۸۰ش)، رئیس‌ مدرسۀ‌ علوم‌ سیاسی‌، مترجم‌ شاه‌ و رئیس‌‌الوُزرا شد. بعد از مشروطه‌، نظام‌نامۀ‌ انتخابات‌ مجلس‌ شورا و قانون‌ اساسی‌ و متمم‌ آن‌ را تدوین‌ کرد. از ۱۳۲۵ق‌ (۱۲۸۶ش) تا بسته‌شدن‌ مجلس‌ اول‌ شورا، در سه‌ کابینه،‌ وزیر تجارت‌ و فواید عامه‌ و معارف‌ و اوقاف‌ بود. از دورۀ‌ دوم تا ششم مجلس‌ شورای‌ ملی‌، نمایندۀ‌ تهران‌ و رئیس‌ مجلس‌ شد. در دورۀ‌ ریاست‌ او بر مجلس‌ دوم، روسیه‌ به‌ ایران‌ اولتیماتوم‌ داد. در دورۀ‌ پنجم مجلس‌، به‌‌دنبال‌ تصمیم‌ اکثریت، مبنی ‌بر تغییر قانون‌ اساسی‌ و تغییر رژیم‌، از ریاست‌ مجلس‌ استعفا کرد و بعد از مجلس‌ ششم دیگر شغل‌ دولتی‌ نپذیرفت‌. پس‌ از فوتش‌، مجلس‌ شورا مادۀ‌ واحده‌ای‌ در تجلیل‌ِ او تصویب‌ کرد.



  1. Mo'tamen al Molk