کشکول شیخ بهایی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کَشْکول شیخ بهایی
جُنگ‌مانندی از مطالب گوناگون به نظم و نثر فارسی و عربی تألیف شیخ بهایی. مؤلف این کتاب را، در ۱۰۳۰/۱۰۳۱ش، در پنج بخش با موضوعات متعددی، ازجمله ادبیات، فقه و تفسیر، اخلاق، ریاضی و نجوم در مصر نوشت. این اثر گزیدۀ مطالبی است، بیشتر در قالب حکایات، که شیخ‌ بهایی طی مطالعات و سفرهای خود، از منابع گوناگون برگرفته و آن‌ها را در یک‌جا گرد آورده است؛ از این‌رو، محتوا و زبان آن یک‌دست نیست. گاهی مطالب طنز‌‌آمیز نیز، در میانۀ متن دیده می‌شود. شیوۀ تألیف این کتاب مانند مَخْلاة، کتاب دیگر شیخ‌ بهایی، است، با این تفاوت که مطالب کشکول تازگی بیشتری دارد. این اثر، که در سال‌های پختگی شیخ بهایی نوشته شده، از مشهورترین آثار اوست و به‌سبب حسن انتخاب و دربرداشتن بعضی مطالب، که ظاهراً مرجع اصلی آن‌ها موجود نیست، اهمیت دارد. کشکول بارها به‌چاپ رسیده است (بولاق، ۱۲۶۶ق). قسمت‌های عربی اثر توسط ایثم کردستانی و ملامحمد باکویی به فارسی درآمده است.