کیلوا
کیلْوا (Kilwa)
(یا: کوئیلوا[۱]، کیلواب[۲]) جزیره‌ای در تانزانیا، در منطقۀ ساحلی اِمتوئارا[۳]، به فاصلۀ ۲۵۰کیلومتری جنوب دارالسلام. شهر مهم این جزیره کیلوا کیسی‌وانی[۴] و شهر بزرگ آن کیلوا ماسوکو[۵] است، که در شمال سرزمین اصلی جزیره واقع شده است. پرتغالی‌ها سابقاً این جزیره را با نام کوئیلوا و اعراب با نام کیلواب می‌شناختند. با بندرگاه و راه‌های تجاری دورن‌بومی خود به دریاچۀ مالاوی[۶]، از مراکز مهم بازرگانی اعراب به‌شمار می‌رفت. علی بن حسن، شاهزادۀ ایرانی، در ۹۵۷م کیلوا را بنا کرد. ویرانه‌های فراوان این شهر از اهمیت آن در گذشته حکایت دارد. ابن بطوطه در ۱۳۳۱م آن را «باشکوه‌ترین شهر جهان» نامید. پرتغالی‌ها در ۱۵۰۵ شهر مزبور را تصرف کردند. نام کامل آن کیلواکیوینجی است.