گنجشک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

گنجشک (sparrow)

گنجشک

هر یک از اعضای خانواده‌ای از پرندگان کوچک برّ قدیم[۱]، از راستۀ گنجشک‌سانان[۲]. پرندگان این خانواده منقاری کوتاه و کلفت دارند. این اسم به‌طور خاص به اعضای مختلف جنس Passer، در خانوادۀ گنجشک[۳]، راستۀ گنجشک‌سانان اطلاق می‌شود. بسیاری از اعضای خانوادۀ زردپرۀ[۴] برّ جدید (قارۀ امریکا)[۵]، شامل سسک‌ها[۶]، پری‌شاهرخ‌ها[۷]، و زردپره[۸]ها نیز گنجشک نامیده می‌شوند، گنجشک آواز‌خوان شمال امریکا[۹] Melospiza melodia از آن جمله است.

گونه‌ها. گنجشک خانگی[۱۰] Passer domesticus دارای پرهایی با نشان‌های قهوه‌ای‌سیاه است. سینه و ابروی نرها سیاه است. گنجشک خانگی جذاب نیست، اما باهوش و سازش‌پذیر است. عادات لانه‌سازی‌اش نامرتب، و جیک‌جیکش شاد است. این پرنده از هر خرده مادۀ در دسترس‌ برای لانه‌سازی استفاده می‌کند. از نظر غذایی همه‌چیزخوار است. در بهار و تابستان از حشرات و لارو آن‌ها، و در زمستان از دانه‌ها تغذیه می‌کند. متوسط اندازۀ جمعیت دسته‌های گنجشک‌ در بریتانیا از ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۴، به میزان یک‌سوم کاهش یافت. گربه، اتومبیل و آفت‌کش‌ها مهم‌ترین عوامل این کاهش‌اند. گنجشک درختی[۱۱] Passer montanus یگانه گونۀ بریتانیایی، پرنده‌ای کوچک‌تر است و در سواحل غرب اسکاتلند و انگلستان یافت می‌شود. گنجشک پرچین[۱۲] یا صعوۀ جنگلی[۱۳] Prunella modularis گونه‌ای از خانواده صعوه[۱۴]، و از وابستگان بلبل[۱۵] و توکا[۱۶]ها است. تعداد گنجشک‌های درختی، از اواخر دهه ۱۹۶۰، حدود ۸۹ درصد کم شده است. در ایران، یازده گونۀ متفاوت گنجشک یافت می‌شود که اندازۀ کوچک‌ترین آن‌ها (گنجشک رودخانه) ۱۲ سانتی‌متر و بزرگ‌ترینشان (گنجشک برفی) ۱۷.۵ سانتی‌متر است.

 


  1. Old World
  2. Passeriformes
  3. ploceidae
  4. emberizidae
  5. New World
  6. warbler
  7. orides
  8. buntings
  9. Song Sparrow
  10. house sparrow
  11. tree sparrow
  12. hedge sparrow
  13. dunnock
  14. prumellidae
  15. nightingales
  16. thrushes