محمدیعقوب خان (۱۸۴۹ـ۱۹۲۳)
محمدیعقوبخان (۱۸۴۹ـ۱۹۲۳)
امیر افغانستان (حک: مارس ـ اکتبر ۱۸۷۹)، پسر ارشدِ شیرعلیخان. در دوران پادشاهی پدر در خدمت او بود و در بازپسگیری قندهار دلیرانه جنگید. یکبار بهعنوان نمایندۀ پدر به دربار ناصرالدینشاه قاجار آمد تا برای بازپسگیری کابل از شاه ایران کمک بگیرد. در اعتراض به ولایتعهدی برادرش، عبداللهخان، بر پدر شورید و برای پنج یا هفت سال بهزندان افتاد. با مرگ شیرعلیخان (مارس ۱۸۷۹)، که پس از مرگ ولیعهد اتفاق افتاد، یعقوبخان به سلطنت رسید و از همان آغاز کوشید تا راه مذاکره با انگلیسیها را بگشاید و در این راستا، عهدنامۀ گندمک را پذیرفت. با این عهدنامه، استقلال افغانستان ازبین میرفت و انگلستان در افغانستان حاکم مطلقالعنان میشد. بعد از این عهدنامه، محمدیعقوبخان به کابل رفت و حکومت سایر ولایات را به خویشانش واگذاشت. نقش او بیشتر تشریفاتی بود. پس از قتل سفیر انگلیس در جریان شورش سربازانی که مواجب خود را از دولت طلب میکردند، نیروهای انگلیسی بهطرف کابل حرکت کردند. محمدیعقوبخان، برای عذرخواهی، به اردوی انگلیسیها رفت و عملاً زندانی شد و پس از وصول انگلیسیها به کابل، از سلطنت استعفا کرد و در ذیحجۀ ۱۲۹۶ق به هندوستان تبعید گردید. او در هندوستان درگذشت.