مروج الذهب و معادن الجوهر
مُروُجُ‌الذَّهَب وَ معادِنُ الْجوهر
کتابی در تاریخ و جغرافیای عمومی و زندگی‌نامه انبیا و شاهان و خلفا و بعضی مشاهیر عرب و عجم از ابوالحسن علی بن حسین مسعودی ( ـ۳۴۶ق). در شرح زندگی انبیای الهی از حضرت آدم (ع) تا خاتم پیامبران، کشورها، اقوام، مذاهب و بزرگان کشورها و تاریخ عرب و اسلام و خلفای اسلام تا خلافت المطیع‌لله (۳۳۴ـ۳۶۳ق) عباسی است. مروج‌الذهب از منابع مهم اسلامی است و مشتمل بر ۱۳۲ باب است و به گفته مؤلف، خلاصۀ اخبارالزمان و کتاب الاوسط اوست. قسمت‌هایی از مروج‌الذهب به انگلیسی ترجمه شده و باربیه دو‌منار و پاوه دو‌کورتی آن را در ۹ جلد به زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند. میرزا حیدرعلی فخر الادبا هم آن را در ۱۳۱۶ق به فارسی ترجمه کرده است. یوسف اسعد داغر، دو جلد از این کتاب را در ۱ مجلد (بیروت، ۱۹۷۳) و مفید محمد قمیحه آن را با شرح و مقدمه در ۴ جلد (بیروت، ۱۹۸۶) انتشار داد و ابوالقاسم پاینده نیز این کتاب را در ۲ جلد به فارسی ترجمه کرد (تهران، ۱۳۴۴ و ۱۳۴۷).