ابن خردادبه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ابن خُردادْبه ( ـ ح ۳۰۰ق)

ابن خردادبه
درگذشت ح ۳۰۰ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی جغرافیانویس
شغل و تخصص های دیگر دولتمرد
آثار المسالک و الممالک؛ مختار من کتاب اللهو و الملاهی؛ کتاب ادب السّماع؛ کتاب جمهرة انساب الفرس و النّوافل/النّواقل؛ کتاب الطبیخ؛ کتاب ‌الشراب؛ کتاب ‌الانواء؛ کتاب ‌الندماء و الجلساء
گروه مقاله جغرافیای عمومی

(شهرت ابوالقاسم عُبیدالله بن عبدالله بن خردادبه) جغرافیانویس برجستۀ ایرانی. از مردم خراسان بود و نخست کیش زردشتی داشت، اما به دست برامکه به دین اسلام گروید. در جوانی به بغداد رفت و در سایۀ حمایت پدرش به تحصیل پرداخت و نزد اسحاق موصلی هنر موسیقی را فرا گرفت. در خلافت معتمد عباسی (حک: ۲۵۶ـ۲۷۹ق) مدتی در جبال (بخشی از سرزمین ماد قدیم) رئیس پُست و اطلاعات بوده است. احتمالاً این شغل سبب آگاهی وسیع ابن خردادبه از وضع راه‌ها، میزان خراج و اوضاع جغرافیایی و اداری ایران و سرزمین‌های اسلامی و غیراسلامی شده باشد. وی همچنین از ندیمان و خاصّان بانفوذ خلیفه معتمد عباسی بود. جغرافی‌نویسان و تاریخ‌نگارانی چون یعقوبی، ابن فقیه، ابن رسته، ابن حوقل، مقدسی، جیهانی و مسعودی از ابن خردادبه تأثیر گرفتند و در تألیف خود از آثار وی بهره جستند. از مجموع آثار ابن خردادبه جز دو اثر مهم با نام‌های المسالک و الممالک و مختار من کتاب اللهو و الملاهی دربارۀ تاریخ موسیقی و شعر فارسی پیش از اسلام، بقیه در دست نیستند. از دیگر آثار اوست: کتاب ادب السّماع؛ کتاب جمهرة انساب الفرس و النّوافل/النّواقل؛ کتاب الطبیخ؛ کتاب ‌الشراب؛ کتاب ‌الانواء؛ کتاب ‌الندماء و الجلساء.