ابوالفرج اصفهانی (اصفهان ۲۸۴ـ ح۳۶۳ق)

ابوالفرج اصفهانی;
زادروز	اصفهان ۲۸۴ق;
درگذشت	ح۳۶۳ق
ملیت	عرب زبان ایرانی
شغل و تخصص اصلی	ادیب، شاعر و موسیقی‌دان
شغل و تخصص های دیگر	مورخ
نام اصلی	ابوالفرج علی بن حسین بن محمد اصفهانی
آثار	کتاب الاغانی؛ مقاتل الطالبیین؛ الاماء الشواعر
گروه مقاله	ادبیات عرب

ابوالفَرَج اصفهانی (اصفهان ۲۸۴ـ ح۳۶۳ق)
(ابوالفرج علی بن حسین بن محمد) ادیب، مورخ، موسیقی‌دان و شاعر عرب زبان ایرانی. در کوفه و بغداد از معلمی چون طبری، تاریخ و الهیات، از ابن انباری، نحو و حدیث، و از ابن دُرَید، فقه‌اللغه آموخت و حسن بن محمد مُهَلَّبی، وزیر معزالدوله، ذوق موسیقی را در وی پرورش داد. ابوالفرج شیعۀ زیدی بود، حافظه‌ای خارق‌العاده و مطالعاتی وسیع داشت، و با بسیاری از علوم زمان خود آشنا بود. درباریان شعر دلنشین او را می‌ستودند و از هزل گزنده‌اش بیم داشتند. مشهورترین اثر او کتاب الاغانی، در شرح احوال و انساب شعرا و مغنّیان و موسیقی‌دانان عرب، است که با شرح و معرفی ۱۰۰ صوت (لحن) برگزیده برای هارون‌الرشید آغاز می‌شود. از دیگر آثار باقی‌ماندۀ منسوب به او است: مقاتل الطالبیین، در شهادت اعقاب ابوطالب عموی پیامبر؛ الاماء الشواعر، دربارۀ کنیزان شاعر. کتاب مقاتل او تاریخی مستند و منتظم دربارۀ مخالفت شیعه با حاکمان دولت اسلامی است.