احمد بناکتی ( ـ۶۸۱ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

احمد بَناکِتی ( ـ۶۸۱ق)

(یا: فناکتی) وزیر و مشاور قوبیلای قاآن (حک: ۶۵۸ـ۶۹۳ق). احمد اهل بَناکِتْ (شهری در ماوراءالنَّهر) بود و سپس به چین رفت. او از نزدیکان همسر قوبیلای قاآن بود، و از این‌رو به دربار قوبیلای وارد شد و بیست سال مقام وزارت یافت و باعث رونق اقتصادی و درآمد دولت مغول شد. اصلاح انحصار نمک، لغو برخی از امتیازات قشرهایی چون روحانیان بودایی، تائوئیست‌ها، خانوادۀ سربازان و پیشه‌وران، انحصار آهن، چای، مواد الکلی، خیزران، چوب، ادویه و کالاهای دیگر از جمله اقدامات او بود. احمد سرانجام مغلوب توطئه‌های برخی بزرگان شد و در خان بالیق (پکن) کشته شد. قتل احمد مقدمه‌ای برای شورش برضد حکومت مغولان در چین بود.

بعد از دفن وی و موقع حسابرسی خزانۀ دولت و اموال بناکتی مشخص شد که جز محدود کردن امتیازات برخی اقشار دیوانی تصرفاتی در خزانه و اموال خان داشته. بنابراین قوبیلای قاآن دستور داد تا جنازه‌اش را از گور بیرون کشیده و بر دار کردند. سپس زن و چندتن از فرزندانش را نیز کشتند و تعدادی از خویشانش را که در حکومت مناصبی داشتند برکنار کردند. در منابع چینی ثبت شده که پس از بیرون آوردن جسدش از گور به دستور خان خوراک سگ‌ها شده است.