اسماعیل نواب صفا
| اسماعیل نواب صفا | |
|---|---|
| زادروز |
کرمانشاه ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ش |
| درگذشت | تهران ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | ترانه‌سرا |
| شغل و تخصص های دیگر | شاعر و پژوهشگر |
| آثار | شرح حال فرهادمیرزا معتمدالدوله (زوار، 1366)؛ قصه شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر اسماعیل نواب صفا (البرز، 1377)؛ از یادرفته (گزیده اشعار- پیکان، 1381)؛ منشآت فرهاد میرزا معتمدالدوله (به اهتمام- پیکان، 1383) |
| گروه مقاله | موسیقی |
اسماعیل نواب صفا (کرمانشاه ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ش - تهران ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ش)
(نام کامل: سید اسماعیل نواب صفا) شاعر، ترانه‌سرا و پژوهشگر ایرانی. خاندان پدری‌اش از خانواده‌های مشهور اصفهان بوده‌اند و همچنین نشاط اصفهانی (شاعر معروف دوره‌ی قاجار) نیز دایی پدرش بوده. پدر اسماعیل به خاطر مشاغل دولتی در کرمانشاه ساکن می‌شود و او هم در آن شهر به دنیا می‌آید. اسماعیل تحصیلات ابتدایی‌اش را در کرمانشاه و متوسطه را در گرگان و تهران به پایان رساند. از سال 1323، به دنبال چاپ اولین شعرش، به عنوان هیات تحریریه، با مجله توفیق شروع به همکاری کرد. در تابستان ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره‌ی شعرا و نویسندگان، که در خانه‌ی فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود، انتخاب شد. از سال 1326 به واسطه‌ی آشنایی با اسماعیل خان مهرتاش و بعدتر حسینقلی_مستعان (رئیس وقت رادیو)، به رادیو راه پیدا کرد و به عنوان عضو و دبیر شورای نویسندگان رادیو مشغول به کار شد. نواب صفا از این دوره به بعد برای موسیقی‌دانان برجسته‌ای چون مجید_وفادار، مهدی خالدی، مرتضی محجوبی، علی_تجویدی، حسین_یاحقی، روح الله خالقی، حسینعلی_ملاح،پرویز یاحقی، حبیب الله بدیعی، انوشیروان_روحانی، همایون خرم و بسیاری دیگر، ده‌ها ترانه نوشته که توسط خوانندگانی چون قمرالملوک_وزیری، دلکش، بنان، مرضیه، پوران، داریوش_رفیعی، حسین قوامی، ایرج، اکبر_گلپایگانی و الهه خوانده شده‌اند. او مدتی نیز در مشاغل دولتی گوناگون، از قبیل نمایندگی مجلس شورای ملّی، رئیس دبیرخانه بنگاه بنادر و کشتیرانی، مدیریت روابط عمومی شهرداری تهران و... خدمت کرد.
از نوّاب صفا چندین عنوان کتاب، شامل اشعار و ترانه‌هایش و پژوهش‌های ادبی یا تاریخی نیز منتشر شده است. از معروف‌ترین ترانه‌های او به این موارد می‌توان اشاره کرد: آشفته، چو اسیر دام توام، آمد نوبهار، آه بی‌اثر، اشک و آه، با تو هستم هر کجا هستم، بخت بیدار منی، برق نگاه، بوسه‌ی وی، بهانه‌ی تو، تک‌درخت، نوروز آمد، جوانی، چه شبها، داغ لاله، درد آشنا، روز بی‌فردا، رؤیای شاعر، رؤیای هستی، شب سیه، ابر پاره پاره، صبح خندان، عکس من، قهر عشق، کبوتر بهشتی، گیسوی شب، موج، ناله‌ی دل، نیلوفر و موسم گل. اسماعیل نواب صفا در پی یک سکته‌ی مغزی درگذشت و در قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
کتاب‌شناسی
شرح حال فرهادمیرزا معتمدالدوله (زوار، 1366)؛ قصه شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر اسماعیل نواب صفا (البرز، 1377)؛ از یاد رفته (گزیده اشعار- پیکان، 1381)؛ منشآت فرهاد میرزا معتمدالدوله (به اهتمام- پیکان، 1383).
منابع: