اشترخانی، ابوالفیض خان ( ـ۱۱۶۰ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَشتَرخانی، ابوالفیض خان ( ـ۱۱۶۰ق)

ابوالفیض خان اشترخانی
درگذشت ۱۱۶۰ق
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی فرمانروا
گروه مقاله تاریخ جهان
خویشاوندان سرشناس سبحان قلی خان اشترخانی (پدر)

امیر بخارا (۱۱۱۷/۱۱۲۳ـ۱۱۶۰ق) از سلسلۀ اشترخانیان بخارا، فرزند سبحان‌ قلی‌ خان‌ اشترخانی. اداره امور خانات بخارا در عهد او، عملاً با حکیم بی اتالیق منغیت و پسرش محمد رحیم بی بود. ابوالفیض‌ به‌ یاری‌ آن‌ دو نزدیک به ۴۰‌ سال‌ حکومت‌ کرد. حوادث‌ دورۀ‌ پادشاهی‌ ابوالفیض‌ خان‌ با فرمانروایی‌ نادر شاه‌ افشار تنیده‌ است‌. پس از آن‌که بخارا به‌تصرف نادرشاه درآمد، ابوالفیض خان را همچنان بر حکومت باقی گذاشت و حکیم‌ بی‌ اتالیق را لقبِ امیرکبیر داد. ابوالفیض‌ خان‌ پس‌ از مرگ‌ حکیم‌ بی‌ اتالیق‌ (۱۱۵۶ق) از عهدۀ‌ دفع‌ آشوب‌ها برنیامد و سمرقند و میانکال‌ را از دست‌ داد و ناچار به‌ نادر پناه‌ برد. او نیز محمدرحیم‌ خان‌ را که‌ پس‌ از مرگ‌ پدر منصب‌ اتالیقی‌ یافته بود، به‌ یاری‌ وی فرستاد. سرانجام‌ بین‌ ابوالفیض‌ خان‌ و محمدرحیم‌ خان‌ اختلاف‌ افتاد و نادرشاه‌ به‌ پیشنهاد محمدرحیم‌ خان‌، ابوالفیض‌ خان‌ را از سلطنت‌ برکنار کرد و پسرش‌، عبدالمؤمن‌ خان‌، را به‌ فرمانروایی‌ بخارا برگزید و زمام‌ امور را به‌ محمدرحیم‌ خان‌ سپرد. او نیز به کمک سردارانی که نادرشاه به همراه فرستاده بودند، ابوالفیض خان را به زندان انداخت و پس از انتشار خبر قتل نادرشاه، او را اعدام کرد و به عنوان اتالیق عبدالمومن خان به حکومت پرداخت.