اولا، جورج
| جورج اولا George Olah | |
|---|---|
| زادروز |
بوداپست، مجارستان ۱۹۲۷م |
| درگذشت | بورلی هیلز، کالیفرنیا ۲۰۱۷م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکتری، دانشگاه بوداپست مجارستان |
| شغل و تخصص اصلی | شیمیدان |
| سمت | مدرس دانشگاه |
| گروه مقاله | شیمی |
| جوایز و افتخارات | نوبل شیمی به سبب جداسازی کربوکاتیونها (۱۹۹۴م) |
اولا، جورج (۱۹۲۷-۲۰۱۷م)(Olah, George)
شیمیدان امریکایی، زادۀ مجارستان. جایزه نوبل شیمی ۱۹۹۴ را بهسبب جداسازی کربوکاتیونها[۱] بهدست آورد. کربوکاتیونها اجزایی از مولکولهای هیدروکربن[۲] با بار الکتریکی و فقط حاوی هیدروژن و کربن[۳]اند. تحقیقات او شاخۀ جدیدی در شیمی آلی[۴] ایجاد کرد که منجربه تولید سوختهای جدیدی بر پایۀ کربن شد. در اوایل دهه ۱۹۶۰، واکنشهای شیمیایی هیدروکربنها بهخوبی شناخته نبود و فرض میشد هیدروکربنها از طریق تشکیل ترکیبات حدّ واسط ناپایدار و کوتاهعمر واکنش میدهند، ولی این حد واسطها هرگز مشاهده نشده بودند. در ۱۹۶۲، اولا کشف کرد که این حد واسطها، اکنون با نام کربوکاتیونها، در محلولهایی از اسیدهای بسیار قوی، یعنی میلیونها برابر قویتر از اسید باتری اتومبیل، تولید و بهصورت پایدار نگهداری میشوند. این کشف هم شاهدی بر وجود حد واسطها فراهم کرد، و هم به شیمیدانها امکان داد خصوصیات آنها را مطالعه کنند. اولا در بوداپست زاده شد و در دانشگاه بوداپستِ مجارستان درس خواند. درجه دکتریاش را در ۱۹۴۹ دریافت کرد. تا ۱۹۵۴ در دانشگاه درس میداد و سپس به آکادمی علوم مجارستان[۵] پیوست. در ۱۹۵۶، پس از حملۀ اتحاد جماهیر شوروی به مجارستان، با همسرش به کانادا و سپس به امریکا رفت.
جورج اولاه، در تاریخ ۸ مارس ۲۰۱۷م (۱۸ اسفند ۱۳۹۵ش) در سن ۸۹ سالگی در بورلی هیلز، کالیفرنیا درگذشت.