باباطاهر همدانی
باباطاهر همدانی (قرن ۵ق)
(یا: باباطاهر عریان همدانی؛ باباطاهر لر) متخلص به طاهر، شاعر و عارف ایرانی. در همدان زاده شد. منابع دربارۀ زندگی وی اختلاف کرده‌اند. برخی او را هم‌روزگار طغرل بیگ سلجوقی دانسته و نیز نوشته‌اند که در حدود ۴۴۷/۴۵۰ق آن دو در همدان با یکدیگر دیدار کرده‌اند، برخی نیز او را هم‌روزگار دیالمه گفته‌اند. به هر تقدیر، روشن است که باباطاهر در عرفان مقامی بلند داشته و از مشایخ بوده است. از وی مجموعه‌ای از کلمات قصار به عربی به‌جا مانده که عقاید عرفانی او را در علم و معرفت و ذکر و عبارت بیان می‌کند. همچنین مجموعۀ دوبیتی‌های به لهجۀ لری او پر از لطایف و عواطف رقیق و معانی دل‌انگیز است. آرامگاه باباطاهر در کوی بن بازار در جوار بقعۀ امامزاده حارث بن علی در همدان است. دوبیتی‌های باباطاهر بارها به‌چاپ رسیده است. کلمان هوار شماری از دوبیتی‌های او را با ترجمۀ فرانسوی به‌چاپ رساند (پاریس، ۱۸۸۵) و پس از او ادوارد هِرُن آلّن ۶۲ دوبیتی از باباطاهر را به نثر انگلیسی برگرداند و با ترجمۀ منظوم الیزابت کورتیس برنتون به‌چاپ رساند (لندن، ۱۹۰۲).