بایزید عثمانی دوم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بایزیدِ عثمانی دوم ( ـ ۹۱۸ق)

بایزید عثمانی دوم
درگذشت ۹۱۸ق
ملیت ترکیه ای
شغل و تخصص اصلی فرمانروا
لقب عدلی
گروه مقاله تاریخ جهان

هشتمین‌ سلطان‌ (حک: ۸۸۶ـ۹۱۸ق) عثمانی، پسر سلطان محمد فاتح‌. در پادشاهی‌ پدر، حاکم آماسیه بود و بیشتر اوقاتش‌ را در محیط‌های‌ ادبی‌ و به‌ تفریح‌ می‌گذراند. پس از مرگ پدر میان او با برادر کوچک‌ترش‌، جم‌، بر سر تاج‌ و تخت‌ جنگ افتاد که سرانجام به‌ پیروزی‌ بایزید انجامید و او با پشتیبانی‌ ینی‌چری‌ها به‌ سلطنت‌ رسید (۸۸۶ق). در نخستین‌ لشکرکشی‌ خود، هرزگووین‌ را‌ تصرف‌ کرد (۸۸۸ق)، اما در نبردهایش‌ با ممالیک‌ مصر و شام‌ بر سر کیلیکیه‌، موفقیت‌ چندانی‌ به‌ دست‌ نیاورد (۸۹۰ ـ ۸۹۶ق). در ۸۹۷ق برای‌ رویارویی‌ با ونیز به‌ تقویت‌ نیروی‌ دریایی‌‌ پرداخت‌ و از ۹۰۴ تا ۹۰۹ق در جنگ‌ با این‌ دولت‌ پیروزی‌هایی‌ به‌دست آورد. بایزید در سال‌های‌ پایانی‌ حکومت‌ به‌ گوشه‌نشینی‌ و عبادت‌ روی‌ آورد، چنان‌ که‌ او را صوفی‌ بایزید می‌گفتند. سرانجام‌ بر اثر شورش‌ ینی‌چری‌ها به‌ نفع کوچک‌ترین پسرش، سلیم‌ یکم، از سلطنت‌ کنار رفت‌ (۹۱۸ق) و در همان‌ سال‌ در راه‌ دیمه‌ توقه‌ درگذشت‌ و پیکرش‌ را در مسجدی‌ به‌ نام‌ خودش‌ در استانبول‌ به‌ خاک‌ سپردند. پادشاهی‌ واقع‌بین‌، با مطالعه‌ و خوشگذران‌ بود و با گسترش‌ سازمان‌ ینی‌چری‌ دگرگونی‌هایی‌ در ساختار حکومتی‌ ایجاد کرد. بناهای‌ فراوانی‌ در استانبول‌، ادرنه‌ و آماسیه‌ برپا کرد‌. دربار او جایگاه‌ ادیبان‌ و شاعران‌ بود. بایزید به‌ ترکی‌ و فارسی‌ شعر می‌سرود و «عدلی» تخلص‌ می‌کرد. دیوان‌ سلطان‌ بایزید دوم‌ چاپ‌ شده‌ است‌ (استانبول‌، ۱۳۰۸ ق/۱۸۹۱).