بجناک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بِجِناک

(یا: پَچَنک؛ بجنک؛ پچنه؛ پَچناک؛ در لغت به‌معنی «نیکو کوشد و جِدّ نماید») قبیله‌ای بزرگ و قدیمی از ترکان غُز. اینان در طول نیمۀ اول هزارۀ اول میلادی تحت فشار قرلقان و دیگر قبایل غُز از حوضه‌های رودخانۀ سیحون و دریاچۀ آرال به اطراف کوهستان اورال و رودخانه‌های گوریف و ولگا مهاجرت کردند و جنوب روسیه را تا مصبِّ رودخانه دانوب طی چند مرحله تصرّف کردند و مجارها را به آن سوی کوه‌های کارپات هزیمت دادند. دولت‌های کیف و روم شرقی از این مردم آسیب‌های فراوان دیدند. سویاتوسلاو دلاور، پادشاه کیف (۹۶۴ـ۹۷۲م)، به‌دست بجناک‌ها کشته شد. اینان در جنگ ملازگرد (۴۶۳ق/۱۰۷۱م) میان الب ارسلان سلجوقی و رومانوس چهارم از سپاه روم جدا شدند و به الب ارسلان پیوستند و موجب شکست رومیان و اسارت امپراتور شدند. حملات قپچاق‌ها به این مردم مانع از سقوط قسطنطنیه شد. ورود قپچاق‌ها به روسیه، خروج بجناک‌ها را در پی داشت. آنان یا به قپچاق‌ها پیوستند و یا به‌خدمت دولت‌های کیف و بیزانس درآمدند و یا به مجارستان گریختند.