بخور مریم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بُخورِ مریم

اصطلاحی مجهول‌الاصل که گیاه‌داروشناسان و پزشکان دورۀ اسلامی به تقریباً ده گیاه گوناگون (از جمله آذریون، کفّ‌الاسد و گونه‌هایی از سیکلامن وحشی) اطلاق کرده‌اند. یگانه وجه تسمیه‌ای که برای اصطلاح بخور مریم به نظر می‌رسد افسانه‌ای است که این چنین نقل کرده‌اند: «گیاهی است که [گُلَش] به پنج انگشت ماند و به‌غایت خوشبو بُوَد و آتش‌پرستان به وقت ستایش و پرستش آتش بر دست گیرند. گویند مریم، مادر عیسی، دست بر آن زد و آن به‌صورت پنج انگشت شد. آن را شجرۀ مریم نیز گویند.» در مأخذ قدیم نام‌های دیگری برای این گیاه یا ریشه‌اش آمده است از جمله عَرطَینشا، رَکْفَه، یَرْبَع، خُبْرُالمشایخ و خُبْرُالْقُرود. در طب قدیم، خواص بسیاری برای این گیاه قائل بوده‌اند ازجمله این‌که مسهل بلغم و مُدرّ طَمث است. باعث سقط جنین، جلوگیری از آبستنی، درمان مارگزیدگی و از بین‌برندۀ لک‌های پوستی است.