برج رادکان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

برج رادکان

برج رادکان شرقی
برج رادکان غربی

(یا: میل رادکان) نام دو برج گرد در استان‌های گلستان و خراسان رضوی. هر دو بنا در سال 1310ش در زمرۀ آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند:

  1. برج رادکان غربی (استان گلستان)، در بخش علیای رود نکا و 54کیلومتری جنوب غربی گرگان بازمانده از ابتدای قرن ۵ق. برجی مدور و آجری با ارتفاع ۳۵متر و گبندی مخروطی است که بر روی یک پایۀ مرتفع گچ‌بری شده است. بر بدنۀ آن کتیبه‌ای کوفی نصب شده است و محل دفن ابوجعفر محمد بن وندرین باوندی از اسپهبدان طبرستان، متوفی در ۴۱۱ق است. این برج مدور از بیرون و درون فاقد تزئینات خاصی است.
  2. برج رادکان شرقی (استان خراسان رضوی)، در ۸۵‌کیلومتری غرب مشهد و سه‌کیلومتری رادکان. برجی گرد و آجری با گنبد مخروطی به ارتفاع ۲۵متر است که نمای خارجی آن تا ارتفاع ۲.۵متری دوازده‌ضلعی و از آن‌جا تا زیر گنبد ۳۶ ترک به‌صورت نیمه‌ستون است. در فاصله گنبد و بدنه کتیبه‌ای نیمه فروریخته باقی است. به قرن‌های ۶ و ۷ق (دورۀ ایلخانیان یا پیش از آن) تعلق دارد و بنایی با کاربرد علمی بوده که برای گاه‌شماری و اخترشناسی به کار می‌رفته است. پیش‌تر اکثر پژوهشگران و مستشرقان آن را بنایی آرامگاهی می‌پنداشته‌اند.