بردونی، عبدالله صالح
البردونی، عبدالله صالح (بردون 1928- 1999) Abdallah Albaradooni
شاعر پرآوازه‌ی یمنی. البردونی، از برجسته‌ترین شاعران معاصر عرب و نقطه‌ی اتصال مدرنیته‌ی عربی و شعر عربی قدیم است.
در پنج شش سالگی به علت بیماری بینایی‌اش را از دست داد. در مکتبخانه‌ی روستای زادگاهش آموزش را آغاز کرد و در هشت یا نه سالگی به شهر ذمار رفت و در آنجا قرائت و تجوید قرآن را آموخت و موفق به حفظ آن شد. سپس وارد مدرسه‌ی شمسیه شد و در آنجا علاوه بر فراگرفتن قرائت قرآن (به روایت نافع و حفص)، نحو و فقه و کلام را نیز آموخت. از 12 سالگی به سرودن شعر روی آورد. شعرهای البردونی در این دوره صبغه‌ی هجو دارند. او ده سال در ذمار به سر برد که پایان آن، نخستین تجربه‌ی دستگیری و زندانی شدنش و علت آن سرودن شعری در هجو و تمسخر امام احمد بود. پس از 9 ماه از زندان آزاد شد و در سال 1949 به صنعاء رفت که مرحله‌ی ورود به تجربه‌ی مدرنیسم را در شعر وی رقم زد. در صنعاء ابتدا در جامع کبیر ادامه‌ی تحصیل داد، ولی پس از چند ماه وارد دارالعلوم شد. او در این دوره علاوه بر درس‌های مقررِ دارالعلوم، در زمینه‌ی نقد ادبیات کلاسیک (به روش نویسندگانی چون طه حسین و عباس محمود عقاد)، شعر معاصر عرب و همچنین آثار ترجمه‌ای نیز به مطالعه و پژوهش پرداخت. پس از اخذ لیسانس از دارالعلوم، در سال 1953 به عنوان مدرس ادبیات عربی در مدرسه‌ی علمیه پذیرفته شد. در دهه‌ی 1950 تدریس، وکالت و برنامه‌سازی برای رادیو مهم‌ترین فعالیت‌های او بودند.
نخستین تحولات شعری البردونی از 1949 تا 1961 رقم خورد. شعرهای او در این دوره، زبان دردهای مردم یمن و جهان عرب و اسلام (با موضوعاتی چون مسأله‌ی فلسطین، استعمار و صهیونیسم) بودند. مجموعه شعر «من ارض بلقیس» او در 1961 در قاهره منتشر شد. بردونی پس از انقلاب سپتامبر 1962 حضور قوی‌تری در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ایفا کرد و شعرهایش رنگ بیانیه‌های سیاسی به خود گرفتند. در جشنواره‌ی موصل (1971م) با خواندن شعرِ «ابوتمام و عربیت امروز» شگفتی‌ساز شد و در تمام جهان عرب درخشید. همراه دوستانش اتحادیه‌ی ادیبان و نویسندگان یمن را تشکیل داد و نخستین رئیس آن شد. این نهاد در وحدت یمن نقش ویژه‌ای داشت. انتشار کتاب جدید بردونی در اوایل دهه‌ی 1970 با عنوان سیری در شعر قدیم و جدید یمن و کتاب مسایل یمن در پایان این دهه، از اتفاقات فکری و فرهنگی این دهه بود. در دهه‌ی نود نیز مجموعه شعر اولین شعر و آخرین شلیک او منتشر شد. مقالات ادبی و فکری و سیاسی بردونی و انتقادات گزنده‌ی او به سیاستمداران واکنش‌های فراوان مخالفانش را در پی داشت.
بردونی در سی سال آخر حیاتش برای ملت یمن به نمادی ملی و مردمی‌ترین چهره‌ی فرهنگی تبدیل شد. ده‌ها اثر از وی در شعر و نقد و پژوهش برجای مانده که از آن جمله است: من ارض بلقیس، مدینه الغد، جواب العصور، الجدید و المتجدد، الثقافه و الثوره فی الیمن.