بز
بُز (goat)
پستانداری نشخوارکننده، و از خویشاوندان نزدیک گوسفند. هر دو جنس نر و مادۀ این جانور دارای شاخ و ریش‌اند. بزها پاهای محکمی دارند و بیشتر از برگ‌ها و جوانه‌ها تغذیه می‌کنند و کمتر علف می‌خورند. جنس Capra در خانوادۀ گاویان[۱] قرار دارد. انواع اهلی بزها اخلاف بزهای وحشی (Capra aegagrus) و دارای شاخ‌های نوک‌برگشته‌اند. این جانوران را بیش از ۹هزار سال در جنوب اروپا و آسیا، برای استفاده از شیر و مویشان (بزهای کشمیری[۲] و آنقوره[۳]) پرورش می‌دهند. گونه‌های وحشی بزها شامل بز کوهی[۴] (Capra ibex) ساکن نواحی آلپ، و مارخور[۵] (Capra falconeri) ساکن کوه‌های هیمالیاست. گونۀ اخیر یک متر قد، و شاخ‌هایی بلند و پیچ‌خورده دارد. بز کوه‌های راکی (Oreamnos ameericanus) نوعی آهوی بزمانند است که قرابت نزدیکی با بزهای حقیقی ندارد. پازنه یا بز کوهی (Capra aegagrus) ساکن نواحی صخره‌ای و کوهستانی ایران است. جنس نر این جانوران، شاخی بلند و شمشیرمانند دارد. شاخ بزهای ماده بسیار کوتاه‌تر است. از جنس capra فقط یک گونه در ایران یافت می‌شود (capra hircus یا capra aegagrus) که به پازن یا کل و بز موسوم است. این جانور ساکن نواحی صخره‌ای و کوهستانی ایران است. زیر گونه‌ای که در ایران شناسایی شده و در معرض خطر است capra aegagrus aegagrus نام دارد. زیستگاه این جانور کوه‌های سنگی است.