بواناتی، محمدباقی (فارس ۱۲۴۰ـ تهران۱۳۰۹ق)
بَواناتی، محمدباقی (فارس ۱۲۴۰ـ تهران۱۳۰۹ق)
(یا: ابراهیم‌جانِ معطّر) روشنفکر، ادیب و شاعر ایرانی. در نوجوانی از زادگاهش به شیراز آمد. براثر عقاید کفرآمیزش به «باقر کفری» شهرت یافت. مورد لعن مردم بود. به بوشهر گریخت و از آن‌جا به خارج از کشور رفت و سال‌ها در هند و بغداد و مصر و انگلیس و بیروت اقامت کرد. در لندن با سیدجمال‌الدین اسدآبادی آشنا شد. در همان‌جا از راه تدریس زبان عربی و فارسی امرار معاش می‌کرد و مشهورترین شاگردش ادوارد براون، خاورشناس نامی انگلیسی، بود. به روایت براون، بواناتی نخست شیعی‌مذهب بود، سپس به درویشی گرایید. آن‌گاه یهودی و سپس مسیحی شد. مدتی هم بی‌دین ماند. پس از آن خود دینی آورد که نامش را «مسیحی‌ـ اسلامی» گذاشت. در مصر با شیخ محمد عبده نشست‌وبرخاست داشت. در اواخر عمر در تهران بود. گویند پس از اخراج سیدجمال‌الدین از تهران، او را هم زندانی کردند. دو منظومۀ «شمسیۀ لندنیه» و «سدیرۀ ناسوتیه» از او مانده که در تاریخ مطبوعات ادوارد براون درج شده است.