بوش، کارل (۱۸۷۴ـ۱۹۴۰)

بوش، کارْل (۱۸۷۴ـ۱۹۴۰)(Bosch, Carl)
شیمی‌دان و متالورژیست آلمانی. فرآیند هابر در زمینۀ فرآوری آمونیاک را از روش کوچک‌مقیاس به‌صورت فرآیندی صنعتی با فشار بالا درآورد و در آن از گاز آب به‌جای منبع هیدروژن استفاده کرد. در ۱۹۳۱، به‌سبب مشارکت در ابداع و گسترشِ روش‌های صنعتی در فشار بالا، جایزۀ نوبلِ شیمی مشترکاً به او و فریدریش برگیوس اعطا شد. در شهر کُلن زاده شد و در لایپزیگ درس خواند. در کارخانه سودا و آنیلین بادن (بی‌اِی‌اِس‌اِف) مشغول کار شد و تا ۱۹۰۲ در زمینۀ روش‌های تثبیت نیتروژن موجود در جو زمین کار می‌کرد. در آن زمان، یگانه منبع عظیمِ ترکیب‌های نیتروژنِ لازم برای تهیۀ کودهای شیمیایی و مواد منفجره ذخایر طبیعی نیترات‌ها در شیلی بود. در ۱۹۰۸، بوش با آگاهی از فرآیند هابر گروهی از شیمی‌دانان و مهندسان را گردآورد تا این فرآیند را اصلاح کند و در مقیاس کلان و صنعتی به‌کار گیرد. طیّ جنگ جهانی اول، افزایشِ تقاضای ارتش سبب گسترش شرکت بی‌اِی‌اِس‌اِف شد. از ۱۹۲۵، بوش رئیس مجمع گستردۀ صنعتی هم‌جوشی آی‌جی در کارخانجات صنعتی اِی‌جی شد که براثر ادغام بی‌اِی‌اِس‌اِف و دیگر واحدهای صنعتی آلمان ایجاد شده بود. در زمینۀ سنتز متیل الکل و بنزین از قطران زغال‌سنگ نیز تحقیقاتی صورت داد.