بویویی، ولفگانگ (فارکاش) (۱۷۷۵ـ۱۸۶۵)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بویویی، وُلفْگانگ (فارکاش) (۱۷۷۵ـ۱۸۶۵)(Bolyai, Wolfgang)
ریاضی‌دان مجار، و پدر یانوش بویویی[۱]. کارهای آن‌ها در هندسه مرتبط با هم است. در ناج‌سبن[۲] مجارستان، سی‌بیو[۳]ی فعلی در رومانی، زاده شد و در گوتینگنِ[۴] آلمان ریاضیات خواند. در آن‌جا، با کارل گاوس[۵]، ریاضی‌دان آلمانی، دوست شد. بویویی نخست در کالجی در ناج‌سبن و سپس تا ۱۸۵۳، در ماروش‌واشارهلی[۶]، ترگو مورش[۷] فعلی در رومانی، تدریس می‌کرد. علاقۀ رو‌به تزاید پسرش به ریاضیات عالی[۸] الهام‌بخش او در نوشتن کتاب تلاش برای آشناکردن دانشجویان جوان با مبانی ریاضیات محض[۹] (۱۸۳۲ـ۱۸۳۳) بود که به‌سبب اولین کلمۀ عنوان آن به لاتین به تنتامن[۱۰] معروف شد. این کتاب مروری بر ریاضیات آن زمان است. او همچنین سعی کرد اثباتی برای اصل پنجم اقلیدس[۱۱] بیابد مبنی‌بر آن‌که از یک نقطۀ خارج خط فقط یک خط می‌توان به موازات آن رسم کرد. پسرش، یانوش، شور و اشتیاق او را نسبت به این مباحث به ارث برد.

  1. János Bolyai
  2. Nagyszeben
  3. Sibiu
  4. Göttingen
  5. Karl Gauss
  6. Marosvásárhely
  7. Târgu Mureş
  8. higher mathematices
  9. Attempt to Introduce Studious Youth into the Elements of Pure Mathematics
  10. Tentamen
  11. Euclid’s fifth postulate