بید (ح ۶۷۳ـ۷۳۵م)

بید (ح ۶۷۳ـ۷۳۵م)(Bede)
(به لاتینی: وِنِرابیلیس، مشهور به: «بیدِ معُزّز») متکلّم، اسقف، و مورخ انگلیسی. در دارِم و نورتامبریا کار کرد و آثار علمی، کلامی و تاریخی بسیاری نوشت. کتابی از او به لاتینی با نام تاریخ کلیسای ملت انگلیس (۷۳۱م) منبع دست اولی دربارۀ اوایل تاریخ انگلستان است. این کتاب به فرمان شاه‌ آلفرد از لاتینی به انگلیسی ترجمه شد. بید در مانک ویرموت دورهام به دنیا آمد و در هفت‌‌سالگی به صومعۀ آن محل پیوست. بعدها به جرّو نقل مکان کرد و در حدود ۷۰۳م کشیش شد. زندگی‌اش را وقف تألیف و تدریس کرد و یکی از شاگردان اِگبرت بود که سراسقف یورک شد. بید را در ۱۸۹۹ قدیس خواندند. بسیاری از اطلاعات ما از انگلستانِ پیش از قرن ۸م در گرو آثار تاریخی بید و تلاش موشکافانۀ او در تحقیق و اعتبارسنجی منابع اصیل، اعم از اسناد کتبی و شهادت‌های شفاهی، است. نظام تاریخ‌گذاری وقایع به مبدأ میلاد مسیح را بید رواج داد.