بیرام خواجه
بَیرامخواجه (۷۴۶ـ۷۸۲ق)
رئیس طایفۀ بهارلو و نخستین امیر ترکمانان قَراقویونلو. در ۷۵۲ق در جنگ حسین‌‌بیگ ترکمان با ملک عادل، حکمران حِصن کیفا، شرکت داشت. در همان سال، حسین‌‌بیگ را در نزدیکی موصل بیرام‌خواجه کشت. با مرگ او، قدرت قَراقویونلوها که سرکردۀ بخشی از ترکمانان بود در خاندان بیرام‌خواجه تثبیت شد و اندکی بعد، بر شهرهای ارجیش و موصل تسلط پیدا کرد. در ۷۶۷ق، سلطان اویس، از بغداد به موصل آمد و حاکم شهر را، که برادر بَیرامخواجه بود، به‌‌اسارت درآورد. پس از آن، سلطان اویس بنابه دعوت ملک‌منصور، حاکم شهر ماردین، به این شهر که در محاصرۀ بیرام بود، رفت. بیرام‌خواجه با آگاهی از حرکت سلطان اویس به سوی ماردین، از محاصره دست کشید و عازم شهر موش گردید، اما سلطان اویس پس از شکست بیرام‌خواجه و غارت اموال او به سوی تبریز حرکت کرد و وارد این شهر شد. پس از آن، ظاهراً بیرام‌خواجه به اطاعت سلطان جلایر درآمد، اما پس از درگذشت سلطان اویس (۷۸۷ق) سر از اطاعت برتافت و شهرهای موصل، سنجار، ارجیش، سوماری (سورمه‌لی)، آلاکلیسا، خوی و نخجوان را تصرف کرد. در ۷۷۹ق عادل آقا، حکمران سلطانیه، به سوی او لشکر کشید و بار دیگر وی را وادار کرد که خراج عقب‌افتاده را بپردازد. پس از آن، موصل را یکی از امیران ترکمان تسخیر کرد، اما با کمک امرای شهر ماردین و حِصن کیفا، موصل را پس گرفت و آن‌جا را به برادرش بردی خواجه (مراد خواجه) سپرد. بیرام‌خواجه با تشکیل امیرنشینی در میان ارزروم و موصل موفق شد قَراقویونلوها را وارد صحنه سیاسی کند.