بی طرفی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بی‌طَرَفی (neutrality)

در حقوق بین‌الملل، موضعِ کشوری که تصمیم می‌گیرد در جنگِ دیگر کشورها شرکت نکند و در قبال آن‌ها سیاستی یکسان و بی‌طرفانه در پیش گیرد. از کشورهای درگیر در جنگ انتظار می‌رود که از هر گونه تعرض به سرزمین دولت بی‌طرف خودداری کنند. بی‌طرفی دائمی با بی‌طرفی موقت از این لحاظ تفاوت دارد که بی‌طرفی دائمی، مانند موضع سوئیس، به‌موجب معاهده‌ای چندجانبه ایجاد می‌شود، حال آن‌که بی‌طرفی موقت به‌صورت یک‌جانبه اعلام می‌شود. با گسترش جنگ دریایی و تقاضای فزایندۀ دولت‌های غیردرگیر در جنگ برای ادامۀ آزادانۀ تجارت، مفهوم بی‌طرفی اهمیت یافت. اما، با توسعۀ قوانین بین‌المللی مربوط به محاصره و تجارت قاچاق، حق تجارت بی‌طرفانه محدود شد. در مجموعۀ قوانین دریایی قرن ۱۵م موسوم به آرامش دریایی[۱]، و نیز در آثار اِمِریش دو واتل[۲] (۱۷۶۷)، اعلامیۀ ۱۸۵۶ پاریس، مقاوله‌نامه‌های ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ لاهه، و اعلامیۀ ۱۹۰۹ لندن می‌توان نشانه‌هایی از تلاش برای سامان‌دادن و اصلاح بی‌طرفی را مشاهده کرد. به‌دلیل وابستگی متقابل فزایندۀ بین‌المللی و تعهدات ناشی از منشور ملل متحد، عملی‌کردن بی‌طرفی در قرن ۲۰ بیش از پیش دشوار شده است.

  1. Consolato del mare
  2. Emerich de Vattel