تاریخ طبری
تاریخ طَبَری
(یا: تاریخ‌الامم و الملوک؛ تاریخ‌الرسل و الملوک) کتابی در تاریخ عمومی به عربی از محمد بن جریر طبری (۲۲۴ـ۳۱۰ق). مشتمل بر تاریخ جهان از آغاز آفرینش تا ۳۰۲ق. این کتاب نخستین تاریخ عمومی اسلامی به‌شمار می‌رود. روش تاریخ‌نگاری طبری توصیفی است و اخبار و روایات مربوط به حوادث و رویدادها را بدون نقد و بررسی در تاریخ خود آورده است. او نه تنها از آثار معتبر مورخان و محدثان پیش از خود چون ابن اسحاق، واقدی، کلبی، ابن سعد استفاده کرده، بلکه از روایات شفاهی که ضمن مسافرت‌های خود جمع‌آوری کرده، بهره برده است. رویدادهای تاریخ طبری هر اندازه به زمان حیات مؤلف نزدیک‌تر می‌شود مختصرتر است. ابوعلی بلعمی در ۳۵۲ق کتاب را به فارسی ترجمه و تلخیص کرد. ذیل‌های متعددی از قرن ۴ق به بعد بر این کتاب نوشته شده و بخش‌هایی از آن به زبان‌های اروپایی و ترکی استانبولی ترجمه شده است. در سال‌های ۱۸۷۶ تا ۱۹۰۱ دخویه و برخی دیگر از اسلام‌شناسان این کتاب را در لیدن منتشر کردند و پس از آن بارها در مصر به‌چاپ رسید. گزیده‌هایی از این کتاب به فارسی ترجمه شده و ترجمۀ ابوالقاسم پاینده نیز در ۱۵ جلد چاپ و منتشر شده است. (تهران، ۱۳۵۲).