تربیت معلم
تربیت معلّم
آموزش حرفه‌ای ویژه برای اشتغال به شغل معلمی (آموزگاری/دبیری). متضمن آموزش نظری و کارآموزی‌های هدایت‌شده زیرنظر مربیان کارآزموده، در مراکز تربیت معلم یا سازمان‌های ذیربط دیگر است. اصطلاح تربیت معلم، شامل آموزش‌های ضمن خدمت معلمان نیز می‌شود. جوامع باستانی و قرون وسطایی فاقد مؤسساتی برای آموزش اصول و شیوه‌های تدریس بودند و تنها داشتن معلومات یک رشته تحصیلی برای همان رشته کافی بود. در دورۀ رُنسانس به ترتیب معلمان چندان توجهی نمی‌شد، در قرون ۱۷ و ۱۸، اصول دموکراتیکی با این اعتقاد نافذیت یافتند که بهترین راه تحقق پیشرفت سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی، آموزش و پرورش آحاد شهروندان است. در اوایل قرن ۱۹نظریه‌ها و روش‌های تربیت معلم مطرح شد. در قرن ۲۰ ژان پیاژه، و جروم برونر در گسترش این نظریه‌ها سهم عمده‌ای داشتند. در ایران، سابقۀ رسمی تربیت معلم به ۱۲۹۷ش می‌رسد که قانون تأسیس دارالمعلمین مرکزی، زیرنظر وزارت معارف، تصویب شد و وظیفۀ آن تأمین معلم برای مدارس ابتدایی و متوسطه بود. از آن پس، مراکز گوناگون تربیت معلم، از‌جمله دانشسرای عالی، دانشسرای عالی سپاه دانش، دانشسرای مقدماتی، دانشسرای تربیت معلم عشایری، دانشسرای تربیت دبیر راهنمایی، دورۀ تربیت معلم دوساله، دوره یک‌سالۀ «مهارت‌های تعلیم و تربیت»، دانشسرای تربیت معلم، و ... در کشور پدید آمدند. بر پایۀ اساسنامۀ جدید مراکز تربیت معلم (تیرماه ۱۳۸۲ش) این مراکز عهده‌دار «تأمین و تربیت بخشی از نیروی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش و فراهم‌کردن امکان ادامۀ تحصیل فرهنگیان..»اند؛ و در وظایف آن‌ها به دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت فرهنگیان نیز اشاره شده است. بخشی از نیروی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش از طریق سفارش به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، به‌ویژه دانشگاه‌های تربیت معلم، دانشگاه تربیت دبیر شهیدرجایی، و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای صورت می‌گیرد.