تعریفات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تَعریفات

رساله‌ای طنز‌آمیز به فارسی، از عبید زاکانی. این رساله با مقدمه‌ای کوتاه و با درود به خدا و پیامبر(ص)، به شیوۀ لغت‌نامه‌ای، در ده فصل فراهم آمده است. عبید بر سر هر کلمه یک الف و لام گذاشته، سپس آن‌ها را معنی کرده است. فصل اول در ردیف و مافیها؛ فصل دوم در ترکان و اصحاب ایشان، فصل سوم در قاضی و متعلقات آن، فصل چهارم در مشایخ و مایتعلق آن، فصل پنجم در خواجگان و عادات ایشان، فصل ششم در ارباب پیشه و اصحاب مناصب، فصل هفتم در شراب و متعلقات آن، فصل هشتم در بنگ و لواحق آن، فصل نهم در کدخدایی و ملحقات آن و فصل دهم در حقیقت مردان و زنان است. در این رساله، عبید، طبقات و اصناف جامعۀ تحت سلطۀ مغول ایران را به طنز و لعن در فشرده‌ترین عبارات تعریف کرده است. این تعریفات انتقادها و نیشخندهای تلخ طعنه‌دار اوست بر جامعه‌ای نابهنجار و با اوصاف و عادات زشت مردم آن. این رساله با کلیات عبید زاکانی به چاپ رسیده است.