تندر کیا

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
تندر کیا
تندر کیا

تُندر کیا (تهران ۱۲۸۸ـ ۱۳۶۸ش)

(نام اصلی: شمس‌الدین کیا) شاعر ایرانی. در رشتۀ حقوق در ایران و فرانسه درس خواند و دانشنامۀ دکتری گرفت. سروده‌های دادائیستی وی، نخستین‌بار با عنوان شاهین: نهیب جنبش ادبی (تهران، ۱۳۱۸) نشر یافت و خشم و اعتراض سنت‌گرایان را برانگیخت. در دهه‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۰ چند مجموعۀ مفصل‌تر نیز با همین عنوان و همراه با تحلیل‌هایِ جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانۀ مخصوص منتشر کرد. چند مقاله و رسالۀ ادبی هم در تحلیل تجدد ادبی در مجلۀ اندیشه و هنرِ دوستش، ناصر وثوقی، نوشت.

تندر کیا اعتقاد داشت که پیش‌آهنگیِ شعر نو، دست‌کم به‌لحاظ تاریخی از آنِ اوست و نه از آنِ نیما یوشیج. وی نخستین روشنفکری بود که به دفاع از شیخ فضل‌الله نوری، پدربزرگش، برخاست.

طی دهه‌‌ی 1370 کسانی مثل رضا براهنی و علی باباچاهی تحت تاثیر نظریات و شعرهای اشخاصی چون تندر کیا و هوشنگ ایرانی تحولاتی در شعرشان ایجاد کردند و همچین در دودهۀ بعد نیز با رجوع دوبارۀ جزئی از اهالی شعر به تندر کیا و ایرانی، شعر و دیدگاه‌های آنها مورد بررسی و نقد و توجه قرار گرفت.