جایزه ادبی هوشنگ گلشیری

میترا الیاتی- از برندگان دوره‌ی دوم جایزه

جایزه‌ای ادبی مختص حوزه‌ی ادبیات داستانی فارسی‌زبان ایران. این جایزه آخرین دوره‌اش در سال 1393 برگزار شد و در تیرماه همان سال از طریق وبگاه رسمی بنیاد ادبی هوشنگ_گلشیری اعلام شد که به دلیل کمبود منابع مالی و نیروی انسانی ادامه‌اش متوقف می‌شود.

تاریخچه: چندروز بعد از درگذشت هوشنگ گلشیری، با پی‌گیری‌های فرزانه طاهری (همسر او) بنیاد ادبی هوشنگ گلشیری با همراهی علی‌اشرف درویشیان، محمود دولت‌آبادی، فرزانه طاهری و بهمن فرمان‌آرا تاسیس شد و سیمین_دانشور، سیمین_بهبهانی، محمد_حقوقی، عباس مخبر، ایرج کابلی، ضیاء_موحد و ابوالحسن_نجفی نیز به عنوان هیأت امنای بنیاد تعیین شدند. در اساسنامه‌، اولین هدف بنیاد «اهدای جایزه‌ی سالانه‌ی هوشنگ گلشیری به آثار برتر ادبیات داستانی و نقد ادبی به زبان فارسی» اعلام شد. در سال بعد (1380) اولین دوره‌ی جایزه برگزار شد و این مسابقه‌ی ادبی تا زمان توقفش (1393) سیزده دوره به آثار برتر ادبیات داستانی جایزه اعطا کرد. این بنیاد در پاییز هر سال در 4 بخش بهترین رمان، بهترین رمان اول، بهترین مجموعه داستان و بهترین مجموعه داستان اول، به آثار منتشر شده‌ی سال قبل تندیس، لوح تقدیر و جایزه‌ی نقدی اهدا می‌کرد. مبلغ نقدی بهترین رمان و بهترین مجموعه داستان هر یک ده میلیون ریال و جایزه‌ی نقدی بهترین رمان اول و بهترین مجموعه داستان اول، هر یک، پنج میلیون ریال بوده است.

شرایط شرکت در مسابقه و سازوکارهای برگزاری این جایزه: در هر دوره فقط آثاری مورد بررسی قرار می‌گرفت که در دو مقولهُ رمان یا مجموعه داستان (به قلم یک نویسنده) می‌گنجیدند. مجموعه داستان‌هایی از چند نویسنده که در یک کتاب منتشر شده و رمان‌های چندجلدی که یک یا چند جلد آن‌ها در سال مورد نظر منتشر شده، اما جلدهای دیگر پیش‌تر منتشر شده باشد یا در سال‌های بعد منتشر شوند داوری نمی‌شدند. منظور از اولين اثر داستانی هم آثاری است که نويسنده‌اش پيش از آن رمان يا مجموعه داستانی منتشر نکرده باشد. داوران هر دوره با مشورت هیأت‌ امنا از طرف هیأت مدیرهُ بنیاد انتخاب می‌شدند و آثار برگزیده هم بعد از به دست آوردن حد نصاب مورد نظر اعلام می‌شدند. در این جایزه همچنین مقرر شد که در هردوره تعدادی تک‌داستان‌هایی از مجموعه داستان‌ها که به نظر داوران ویژگی و درخشش خاصی داشته باشند معرفی و در مجموعه‌ای با عنوان «نقش» چاپ و منتشر شوند. در این‌جا، برای رعایت اختصار، ما از ذکر نام این آثار خودداری می‌کنیم.

برگزیدگان دوره‌ی اول (1380)
رمان: درخت انجیر معابد (احمد_محمود)؛ رمان اول: انگار گفته بودی لیلی (سپیده شاملو)؛ مجموعه داستان: تمام زمستان مرا گرم کن (علی خدایی)؛ مجموعه داستان اول: در گریز گم می‌شویم (محمدآصف سلطانزاده)

برگزیدگان دوره‌ی دوم (1381)
رمان: چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم (زویا پیرزاد)؛ رمان اول: هم‌نوایی شبانه ارکستر چوب‌ها (رضا_قاسمی)؛ مجموعه داستان: نیمه‌ی سرگردان ما (محمدرحیم اخوت)؛ مجموعه داستان اول: مادمازل کتی (میترا_الیاتی) و بعد از آن شب (مرجان شیرمحمدی)

برگزیدگان دوره‌ی سوم (1382)
رمان: پرنده من (فریبا_وفی)؛ مجموعه داستان: آفتاب مهتاب (شیوا_ارسطویی)؛ مجموعه داستان اول: پاره کوچک (سهیلا بسکی) و خنده در خانهٔ تنهایی (بهرام مرادی)

برگزیدگان دوره‌ی چهارم (1383)
رمان: رود راوی (ابوتراب_خسروی)؛ رمان اول: چه کسی باور می‌کند رستم (روح‌انگیز شریفیان)؛ مجموعه داستان: باغ ملی (کورش اسدی)؛ مجموعه داستان اول: تک خشت (منیرالدین بیروتی) و نهست (ابراهیم دم‌شناس)

برگزیدگان دوره‌ی پنجم (1384)
رمان: آبی‌تر از گناه (محمد حسینی) و آداب بی‌قراری (یعقوب یادعلی)؛ رمان اول: ماهی‌ها در شب می‌خوابند (سودابه اشرفی) و رنگ کلاغ (فرهاد بردبار)؛ مجموعه داستان: انجیرهای سرخ مزار (محمدحسین_محمدی)؛ مجموعه داستان اول: عاشقیت در پاورقی (مهسا محبعلی)

برگزیدگان دوره‌ی ششم (1385)
رمان: چهار درد (منیرالدین بیروتی) و رؤیای تبت (فریبا وفی)؛ مجموعه داستان: سمت تاریک کلمات (حسین_سناپور)؛ مجموعه داستان اول: باغ‌های شنی (حمیدرضا نجفی) و کف‌بین (مهدی رئیس‌المحدثین)

برگزیدگان دوره‌ی هفتم (1386)
رمان: سالمرگی (اصغر الهی)؛ رمان اول: عقرب روی پله‌های راه‌آهن اندیمشک (حسین مرتضائیان آبکنار)؛ مجموعه داستان: عسگر گریز (محمدآصف سلطانزاده)؛ مجموعه داستان اول: زندگی مطابق خواسته تو پیش می‌رود (امیرحسین خورشیدفر)

برگزیدگان دوره‌ی هشتم (1387)
در این دوره فقط نامزدها معرفی شدند.

برگزیدگان دوره‌ی نهم (1388)
مجموعه داستان: آنجا که پنچرگیری‌ها تمام می‌شوند (حامد_حبیبی) و برف و سمفونی ابری (پیمان اسماعیلی)؛ مجموعه داستان اول: آویشن قشنگ نیست (حامد اسماعیلیون) و مرگ‌بازی (پدرام رضایی‌زاده)

برگزیدگان دوره‌ی دهم (1389)
رمان: نگران نباش (مهسا محبعلی)؛ رمان اول: احتمالاً گم شده‌ام (سارا سالار)
در مراسم اهدای جوایز این دوره از علی‌اشرف درویشیان تقدیر به‌عمل آمد.

برگزیدگان دوره‌ی یازدهم (1390)
رمان اول: زیر آفتاب خوش خیال عصر (جیران گاهان)؛ مجموعه داستان: آدم‌ها (احمد غلامی) و کتاب ویران (ابوتراب_خسروی)؛ مجموعه داستان اول: پرتره مرد ناتمام (امیرحسین یزدان‌بد) و خواب با چشمان باز (ندا کاووسی‌فر)

برگزیدگان دوره‌ی دوازدهم (1391)
رمان اول: قلعه‌مرغی، روزگار هرمی (سلمان امین)؛ مجموعه داستان اول: فارسی بخند (سپیده سیاوشی) و من ژانت نیستم (محمد طلوعی)
در مراسم اهدای جوایز این دوره نیز از محمود دولت‌آبادی تقدیر به‌عمل آمد.

برگزیدگان دوره‌ی سیزدهم (1393)
رمان اول: دکتر داتیس (حامد اسماعیلیون)؛ مجموعه داستان اول: در هوای گرگ و میش (محسن عباسی) و کاج‌های مورب (علی چنگیزی).

منابع: