جلولاء، جنگ

جَلولاء، جنگ

جنگی که در پاییز سال ۱۶ق در کنار یکی از شاخه‌های رود دیاله، در جایی که امروز به آن قزل رباط می‌گویند، میان ایرانیان و اعراب مسلمان درگرفت و با پیروزی مسلمانان پایان پذیرفت. سپاهان ایران که گویند شمار آن‌ها به ۱۰۰هزار نیز می‌رسید پس از شکست قادسیه و تسخیر تیسفون به‌دست اعراب، در جلولا، که دژ استواری بود، گرد آمدند تا شکست‌های گذشته را تلافی کنند. ایرانیان در جلولا خندق کندند و آمادۀ نبرد شدند. سعد وقاص، که در تیسفون بود، برادرزادۀ خویش، هاشم بن عُتبه، را با تنی چند از سرداران عرب به دفع آن‌ها فرستاد. اعراب به جلولا رفتند و در‌برابر سپاهیان ایرانی که فرماندهی آن‌ها را مهران رازی داشت صف‌آرایی کردند. سرانجام سپاهیان ایرانی پس از ۸۰ روز از دژ بیرون آمدند و نبرد سختی با اعراب کردند. در گیراگیر نبرد بادی تند و تیره وزیدن گرفت و گرد و غبار در چشم سپاهیان ایرانی کرد. ایرانیان شکست خوردند و مهران که به حلو گریخته بود در آن‌جا به‌دست اعراب کشته شد. در این جنگ غنائم هنگفتی به‌دست اعراب افتاد و بسیاری از ایرانیان نیز به اسارت آن‌ها درآمدند.