حاج سیاح محلاتی محمدعلی
حاج سیّاح محلّاتی محمدعلی (۱۲۱۵ـ۱۳۰۴ش)
| محمدعلی حاج سیاح محلاتی | |
|---|---|
| زادروز |
۱۲۱۵ش |
| درگذشت | ۱۳۰۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | روحانی |
| آثار | خاطرات حاج سیاح یا دوره خوف و وحشت (تهران ، ۱۳۴۶ش )، سفرنامه حاج سیاح به فرنگ (تهران، ۱۳۶۳ش) |
روحانی آزادی‌خواه و اصلاح‌طلب ایرانی. فرزند ملامحمدرضا مَحَلاّتی بود و در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی به تهران و عتبات عالیات رفت و در ۲۴سالگی (۱۲۷۶ق) به کشورهای گوناگون اروپا، آسیا و امریکا سفر کرد و ضمن آشنایی با زبان‌های گوناگون و یادداشت مشاهدات خود پس از هجده سال به وطن بازگشت (۱۲۹۴ق). وی پس از سیاحت در شهرهای ایران، خاطرات خود را نیز نوشت. حاج سیّاح در ایران موقعیت‌هایی به‌دست آورد، مورد عنایات دربار شاهی و دولتمردان واقع شد، به تبعید رفت و به زندان افتاد و به‌سبب ناامنی مالی و جانی به سفارت امریکا نیز پناهنده شد؛ اما هیچ یک از آن‌ها مانع ادامۀ سفرهایش نشد. از افراد مؤثر در ترویج اندیشۀ مشروطه‌خواهی و از مخالفان استبداد بود و با فاتحان تهران همکاری کرد. در سال‌های آخر عمر، مصلحت خود را در خانه‌نشینی دید. کتاب‌های خاطرات حاج سیاح یا دورۀ خوف و وحشت (تهران، ۱۳۴۶ش) و سفرنامۀ حاج سیاح به فرنگ (تهران، ۱۳۶۳ش) دو اثر مهم اوست.