حرکت تقدیمی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حرکت تقدیمی (precession)

حرکت تقديمي
حرکت تقديمي
حرکت تقديمي

لنگش[۱] کُند زمین به دور محورش، مشابه با رقص فرفره‌ای چرخان. کشش‌های گرانشی[۲] خورشید و ماه، روی برآمدگی استوایی زمین، موجب می‌شود محور زمین هر ۲۵,۸۰۰ سال یک‌بار دایره‌ای را در آسمان ترسیم‌ کند. قطب‌های آسمانی[۳] (← کرۀ آسمانی) به‌سبب تقدیمی همانند نقطه‌های اعتدال[۴]، دو نقطۀ تلاقی استوای آسمان[۵] با مسیر حرکت ظاهری و سالانۀ خورشید در آسمان، پیوسته در حال تغییر موقعیت‌اند. تقدیم اعتدالین[۶] به‌معنی حرکت تدریجی دایرةالبروج[۷] یا مسیر حرکت ظاهری خورشید و مختصات اجسام در کرۀ آسمانی است. حرکت تقدیمی موجب می‌شود تاریخ بُرج‌های منطقةالبروج (برجگاه) با زمان‌هایی از سال که خورشید از صورت‌های فلکی[۸] مربوط به آن‌ها گذر می‌کند هم‌خوانی نداشته باشد. مثلاً خورشید از اواخر مرداد تا اواخر شهریور از صورت فلکی اسد[۹] گذر می‌کند، ولی مطابق احکام نجوم، روزهای یکم تا سی‌ویکم مردادماه روزهای اسدند. حرکت تقدیمی نخستین‌بار در ۱۸۹۱ آشکارسازی شد و سرانجام در سال ۲۰۰۰، یکی از پژوهشگران امریکایی ناسا آن را توضیح داد. این لنگش از تغییر فشار اقیانوس بر پوستۀ زمین، به‌علت اُفت‌وخیز باد و درجۀ شوری، حاصل می‌شود. این تغییر فشار نوسانات تشدید طبیعی[۱۰] زمین را تقویت می‌کند. حرکت تقدیمی در سیاره‌های دیگر نیز رخ می‌دهد. در میان سیاره‌های منظومه خورشیدی[۱۱]، حرکت تقدیمی اورانوس[۱۲]، که در ۱۹۹۵ برابر با ۲۶۴ روز بود، از همه سریع‌تر است.

 


  1. wobble
  2. gravitational pulls
  3. celestial poles
  4. equinoxes
  5. celestial equator
  6. precession of the equinoxes
  7. zodiac
  8. constellation
  9. Leo
  10. resonance
  11. Solar System
  12. Uranus