خلف بن احمد

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

خَلَفِ بن احمد (۳۲۷ـ۳۹۳ق)

خلف بن احمد
زادروز ۳۲۷ق
درگذشت ۳۹۳ق
شغل و تخصص اصلی فرمانروا
لقب خلف بانویه، ولی الدوله
گروه مقاله تاریخ ایران

(معروف‌ به:‌ خلف‌ بانُویَه؛ مکنی به: ابواحمد) آخرین‌ امیر صفاری‌ سیستان‌ (حک: ۳۵۲ـ۳۹۳ق). پس‌ از قتل‌ پدرش، ابوجعفر احمد، در ۳۵۲ق، با حمایت‌ غلامان‌ سامانی‌ مستقر در بُست‌، حکومت‌ را تصاحب‌ کرد. پس‌ از آن‌ با انتصاب‌ طاهر بن‌ حسین‌ به‌ نیابت‌ خود، در ۳۵۴ق به‌ حج‌ رفت‌ ولی‌ در مراجعت‌ با عصیان‌ جانشین‌ خود مواجه‌ شد و به ناگزیر از امیرمنصور‌ سامانی‌ استمداد جست‌ و در ۳۵۸ق، دوباره‌ قدرت‌ را در سیستان به‌‌دست‌ آورد. اما تحریکات‌ طاهر و دیگر مخالفان‌، باعث‌ تیرگی‌ روابط‌ او با امیر سامانی‌ شد و سرانجام‌ پس‌ از مدتی‌ کشمکش‌ استقلال‌ خود را به‌‌دست‌ آورد و از خلیفۀ‌ عباسی لقب‌ «ولی‌الدوله»‌ گرفت‌. با تضعیف‌ سیمجوریان‌، بُست‌ و قهستان‌ را به یاری فرزندش، طاهر بن خلف، در ۳۸۷ق تصرف‌ کرد و در ۳۹۰ق، کرمان‌ را از آل بویه‌ گرفت‌. اما سرانجام‌ اقتدار روزافزون‌ سلطان‌ محمود غزنوی‌ به‌ اسارت‌ خلف‌ در قلعه‌های گردیز و دهک منتهی‌ شد و پس‌ از مدتی‌ به‌ بهانه‌ مراوده‌ با ایلک‌‌خان‌ به‌قتل‌ رسید. روابط‌ نزدیک‌ او با علما، شهرتی‌ به‌ وی‌ بخشید‌ و تفسیر بزرگ‌ قرآن، که‌ به‌ فرمان‌ وی‌ تهیه‌ شده، مشهور بوده است. خلف بن احمد پادشاهی عالم و دانش‌دوست بود و ابومنصور ثعالبی، بدیع‌الزمان و ابوالفتح بُستی وی را ستوده‌اند.