خواجویی، اسماعیل ( ـ اصفهان ۱۱۷۳ق)

اسماعیل خواجویی;
درگذشت	اصفهان ۱۱۷۳ق)
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	فیلسوف، متکلم، فقیه، محدث و رجالی
آثار	تحقق الغناء
گروه مقاله	دین اسلام، فلسفه ، منطق و کلام

فیلسوف، متکلم، فقیه، محدّث و رجالی ایرانی. از اکابر علمای امامیه در دوران نادری به‌شمار می‌رود و نادرشاه افشار به مرتبت بالای معنوی او احترام بسیار می‌گذارد. ظاهرا علوم عقلی و نقلی را در محضر فاضل هندی آموخت و از مجالس درس ملا حمزۀ گیلانی و ملا محمدصادق اردستانی نیز بهره برد. به‌سبب زهد و دوری از دنیا و کرامت‌های نفسانی از شهرت بسیار برخوردار بود. از شاگردانش می‌توان آقا محمد بیدآبادی و ملامهدی نراقی را نام برد. از او بیش از ۱۵۰ اثر در دانش‌های گوناگون برجای مانده است. از آثارش: تحقق الغناء در ردّ آرای محقق سبزواری؛ حاشیه بر آیات الاحکام اردبیلی؛ شرح دعای صباح؛ فوائد رجالی؛ ابطال الزمان الموهوم در ردّ آرای آقا جمال خوانساری؛ هدایة الفؤاد در طرح پاره‌ای از مسائل معاد چون چگونگی فنای مجردات. وی در تخت فولاد اصفهان، در نزدیکی مقبرۀ استادش، فاضل هندی، مدفون است.