دادگاه های انقلاب

دادگاه‌های انقلاب

عنوان محاکم قضایی انقلابی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تأسیس‌شده در اسفند ۱۳۵۷ش به‌دستور امام خمینی (ره). اساس کار این دادگاه‌ها، فتوای قاضی شرع و جاری‌شدن حکم براساس نظر وی بر مبنای احکام قضایی فقهی و انقلابی بود. نخستین و معروف‌ترین حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب اسلامی شیخ صادق خلخالی بود. وی طبق حکم مستقیم امام خمینی (ره)، در نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از وابستگان و رجال رژیم پهلوی را به پای میز محاکمه کشید و به اعدام محکوم کرد. معروف‌ترین چهره‌هایی که اعدام شدند، امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر رژیم سابق، نعمت‌الله نصیری، رئیس ساواک، و جمعی از وزرا و سرمایه‌داران رژیم گذشته بودند. در اواخر اسفند ۱۳۵۷، امام خمینی (ره) دستور توقف محاکمات را صادر و شورای انقلاب اسلامی را مأمور تهیۀ دستور‌العملی قانونی برای دادگاه‌های انقلاب کرد. در فروردین ۱۳۵۸ این قانون تصویب و ابلاغ شد. سازماندهی و تداوم کار دادگاه‌های انقلاب سبب شد که در کنار دستگاه رسمی دادگستری، این نهاد نیز با قوانین و چارت سازمانی خود بخشی از مسئولیت‌های حساس قضایی را در نظام جمهوری اسلامی ایران برعهده گیرد؛ ازجمله برخورد با مسائل معروف به منکرات، مبارزه با قاچاق و مسائل مربوط به مواد مخدر.