داعی صغیر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

داعیِ صغیر (ح ۲۶۳ـ۳۱۶ق)

(شهرتِ حسن بن قاسم حسنی) از نوادگان‌ امام‌ حسن‌ مجتبی‌ (ع‌) و آخرین‌ فرمانروای‌ علوی‌ طبرستان‌. در زمان‌ ناصر کبیر، منصب‌ سپهسالاری‌ داشت‌. پس از قیامی‌ نافرجام‌ برضد ناصر، در ۳۰۲ق روانۀ‌ گیلان‌ شد، اما با وساطت‌ بزرگان‌ حکومت‌ علوی‌، روابط‌ آن‌ دو التیام‌ یافت.‌ بعد از مرگ‌ ناصر، بنابه‌ وصیتش‌، به‌ امارت‌ رسید، اما به‌سبب مخالفت‌ ابوالقاسم‌ جعفر و ابوالحسین‌ احمد، فرزندان‌ ناصر کبیر، و همچنین‌ اتحاد آنان با سامانیان‌ در ۳۰۶ق، حکومت‌ داعی‌ به‌ خطر افتاد. او با یاری‌ دیلمیان‌، در جمادی‌الآخر ۳۰۷ق مجدداً قدرت‌ را در دست‌ گرفت‌. پس‌ از تصرف‌ گرگان‌، سپهسالار خود لیلی‌ بن‌ نعمان‌ را مأمور تصرف‌ خراسان‌ کرد. داعی‌ همچنین‌ برای‌ تحکیم‌ قدرتش‌ به‌ تعقیب‌ اشراف‌ محلی‌ پرداخت. اما با تجدید عصیان‌ فرزندان‌ ناصر در ۳۱۱ق، به کوهستان گریخت. اتحاد ماکان کاکی‌ با داعی‌ و غلبۀ‌ او بر اسفار ابن‌ شیرویه‌ در ۳۱۴ق، اعادۀ حکومت‌ او‌ را در پی‌ داشت‌. اسفار به‌ سامانیان‌ پیوست‌ و در حالی که داعی و ماکان، درصدد تصرف‌ ری‌ بودند، او طبرستان‌ را تصرف کرد‌. تلاش‌ داعی‌ در مقابله‌ با او، به‌ جایی‌ نرسید و عناصر ناراضی‌ گیل‌ و دیلم‌ او را به‌ قتل‌ رساندند.